تبدیل مواد غذایی به ضایعات، نشان دهنده ناکارآمدی زنجیره غذایی است ایسنا

محمدعلی رضوی، امروز ۲۴ مهرماه در سومین همایش ملی امنیت غذایی؛ فرآوری، ایمنی و سلامت که در هتل ثامن مشهد برگزار شد، با اشاره به روز جهانی غذا، از گرسنگی، امنیت غذایی، چاقی، تغذیه ناسالم، تغییرات آب و هوایی، ضایعات غذایی و سیستم‌های ناپایدار کشاورزی از جمله مهمترین چالش‌های حوزه غذا یاد کرد.

وی با اشاره به پیشینه تدوین و ابلاغ سند امنیت غذایی کشور، عنوان کرد: متأسفانه با گذشت دو سال از ابلاغ سند امنیت غذایی، هنوز حرکت جدی و هماهنگی لازم برای اجرای آن صورت نگرفته‌است. امنیت غذایی به معنای دسترسی تمامی مردم به غذای سالم، ایمن و با قیمت مناسب است اما این امر باید از طریق فراهم‌سازی، دسترسی، مصرف و سلامت غذا محقق شود.

رئیس موسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی، به تشریح پنج چالش اصلی جهانی غذا در سال 2025 براساس گزارش فائو پرداخت و بیان کرد: حدود 10 درصد جمعیت جهان از گرسنگی رنج می‌برند. همچنین سوءتغذیه و گرسنگی مزمن در جهان، در حال افزایش است. حدود ۲ میلیارد و ۵۰۰ میلیون نفر در جهان دارای اضافه وزن هستند که سالانه بیش از چهار میلیون نفر آن‌ها به علت مشکلات ناشی از چاقی جان خود را از دست می‌دهند.

رضوی در بخش دیگر سخنانش به ضایعات غذایی پرداخت و خاطرنشان کرد: در ایران، بین 30 تا 50 درصد مواد غذایی به ضایعات غذایی تبدیل می‌شوند که نشان‌دهنده ناکارآمدی زنجیره غذایی از مزرعه تا سفره است. به همین خاطر، ضرورت دارد مدیریت دقیق‌تری نسبت به این موضوع صورت گیرد.

وی با اشاره بحران آب در کشور هشدار داد: وابستگی به نهاده‌های شیمیایی سلامت تولیدات غذایی را به خطر انداخته است. این مسائل به وضوح نشان می‌دهد که سیستم‌های کشاورزی کشور ناپایدار بوده و نیازمند اصلاحات اساسی و حرکت به سمت کشاورزی هوشمند و پایدار هستیم.

رئیس موسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی در ادامه بر لزوم همکاری تمامی نهادهای متولی و ذی‌نفع از جمله صنعت، دانشگاه، دولت و نهادهای نظارتی تأکید و بیان کرد: امنیت غذایی مسئله‌ای صرفاً اقتصادی نیست؛ بلکه چالشی اجتماعی و زیست‌محیطی محسوب می‌شود که مستلزم برنامه‌ریزی جامع و علمی است. تمامی افراد در قبال تولید، مصرف و کاهش ضایعات غذایی مسئول هستند و باید با همدلی و تعهد، گامی موثر در راستای تحقق امنیت غذایی پایدار برداریم.

تامین 10 درصد گوشت کشور توسط خراسان رضوی

در ادامه این همایش محمدعلی نبی‌پور، معاون سیاسی استانداری خراسان‌رضوی نیز با ابراز خرسندی از اینکه خراسان‌رضوی در روز جهانی غذا به عنوان یک استان پژوهش‌محور در سطح ملی شناخته شده‌ است، اظهار کرد: این استان توانسته با اتکا به ظرفیت‌های موسسات علمی معتبر همچون موسسه پژوهشی علوم و صنایع غذایی، نقش مؤثری در حوزه امنیت غذایی ایفا کند.

وی با بیان اینکه چالش‌های امنیت غذایی در کشور به‌ویژه در استان‌هایی مانند خراسان رضوی بسیار جدی است، افزود: مسئله کم‌آبی از مهم‌ترین چالش‌هایی است که تأثیر مستقیمی بر زنجیره تولید غذا دارد. باید پذیرفت که برای دستیابی به امنیت پایدار غذایی، نه‌تنها به فناوری و تولید بیشتر نیاز است، بلکه به اصلاح فرهنگ مصرف، کاهش ضایعات و بهینه‌سازی استفاده از منابع نیز باید توجه کرد.

معاون سیاسی استاندار خراسان رضوی با اشاره به نقش ویژه خراسان رضوی در تولید مواد غذایی کشور، گفت: این استان سهم چشمگیری در تولیدات دامی، طیور، کشاورزی و صنایع غذایی کشور دارد. طبق برخی آمارها حدود 10 درصد از گوشت مصرفی کشور در این استان تولید می‌شود. این ظرفیت بالا، مسئولیت مضاعفی نیز به همراه دارد؛ چرا که خراسان رضوی باید هم در حوزه تولید و هم در سیاست‌گذاری علمی، مرجع و الگویی برای کشور باشد.

نبی‌پور با اشاره به اینکه امنیت غذایی صرفاً یک موضوع اقتصادی یا علمی نیست، خاطرنشان کرد: این مسئله همزمان یک چالش اجتماعی، فرهنگی و حتی امنیتی است. اگر نتوانیم الگوهای مصرف را اصلاح و ضایعات غذایی را کنترل کنیم، بی‌تردید با پیامدهای بلندمدت اجتماعی و بهداشتی مواجه خواهیم شد. سوء تغذیه چه در قالب فقر غذایی و چه در قالب چاقی و تغذیه ناسالم، می‌تواند نسل آینده را تهدید کند و در نهایت توسعه کشور را با بحران روبرو سازد.

وی با تاکید بر مسئولیت دستگاه‌های فرهنگی و رسانه‌ها، عنوان کرد: همان‌طور که بر روی تولید تمرکز کرده‌ایم، باید فرهنگ مصرف را هم جدی بگیریم. زیرا چگونه مصرف کردن، به اندازه تولید اهمیت دارد. در کشوری که با بحران آب مواجه است، آموزش مصرف بهینه آب و غذا باید در اولویت باشد. متأسفانه تاکنون در این بخش غفلت‌های زیادی شده است.

دانش، دیگر یک ابزار تزئینی در همایش‌ها نیست

معاون سیاسی استاندار خراسان رضوی با اشاره به نقش پژوهش و فناوری‌های نوین، تصریح کرد: امروزه دانشگاه‌ها و مراکز علمی با استفاده از فناوری‌هایی نظیر هوش مصنوعی می‌توانند در کاهش ضایعات، بهبود زنجیره تأمین و ارتقاء بهره‌وری نقش اساسی ایفا کنند. دانش، دیگر یک ابزار تزئینی در همایش‌ها نیست؛ بلکه ابزاری راهبردی برای نجات کشور از چالش‌های پیچیده‌ای مانند امنیت غذاست.

نبی‌پور به تأثیر تحریم‌ها بر امنیت غذایی اشاره کرد و بیان کرد: تحریم‌ها در صورتی که طولانی‌مدت شوند، نه تنها نعمت نیستند، بلکه تهدیدی مستقیم برای سلامت نسل آینده هستند. سوءتغذیه ناشی از کاهش دسترسی به مواد غذایی سالم، می‌تواند آینده کشور را با بحران مواجه کند. به همین دلیل است که باید روابط بین‌المللی خود را بهبود ببخشیم تا مسیر تأمین امنیت غذایی در کشور هموارتر شود.

نیازمند هم‌افزایی میان بخش‌های دولتی، دانشگاهی و بخش خصوصی

وی با تأکید بر ضرورت تبدیل چالش‌ها به فرصت، توضیح داد: دولت چهاردهم تلاش دارد با رویکردی نو، برخی از این گره‌ها را باز کند. از جامعه دانشگاهی، نخبگان، اساتید و دانشجویان انتظار می‌رود که با ورود عمیق و علمی به مسائل روز به دولت در حل چالش‌های واقعی کشور کمک کنند. امروز بیش از هر زمان دیگری نیازمند هم‌افزایی میان بخش‌های دولتی، دانشگاهی و بخش خصوصی هستیم.

معاون استاندار خراسان رضوی در پایان با تشکر از برگزارکنندگان همایش، پژوهشگران، فعالان صنعتی و مدیران حاضر در جلسه، اضافه کرد: دست یاری به سمت شما اندیشمندان و صاحب‌نظران دراز می‌کنیم تا با استفاده از خرد جمعی، آینده‌ای روشن‌تر و مطمئن‌تر برای امنیت غذایی کشور رقم بزنیم. امنیت غذایی، تنها مسئولیت دولت نیست، بلکه مسئولیت همگانی است.

استقبال بی‌سابقه از همایش نشان‌دهنده اهمیت امنیت غذایی در کشور است

سپس مرضیه حسینی‌نژاد، دبیر علمی این همایش نیز اظهار کرد: در بخش سخنرانی‌ها و مقالات علمی، امسال بالغ بر 250 مقاله به دبیرخانه همایش ارسال شده ‌است که از این میان 209 مقاله با کیفیت مناسب مورد پذیرش قرار گرفته‌اند. از این تعداد، 75 مقاله متعلق به استان خراسان رضوی و باقی آن‌ها از سایر نقاط کشور هستند که نسبت به سال گذشته که کمتر از 130 مقاله دریافت شده بود. این وضعیت شاهد رشد دوبرابری بوده است که نشان‌دهنده استقبال گسترده پژوهشگران و متخصصان از این رویداد است.

وی با بیان اینکه تا این لحظه 417 نفر به صورت رسمی از طریق سایت در همایش ثبت‌نام کرده‌اند، ادامه داد: همچنین بیش از 182 نفر نیز به صورت آنلاین در حال پیگیری برنامه‌ها هستند. بهره‌گیری از حضور اساتید برجسته با ارائه سخنرانی‌های کلیدی و برگزاری پنل‌های تخصصی در حوزه‌های سلامت و تغذیه، ایمنی و ناامنی غذایی، فناوری و محصولات نوین و تاب‌آوری زنجیره تأمین غذا در شرایط بحران، بخش‌های مهم این همایش را تشکیل می‌دهند.

دبیر علمی سومین همایش ملی امنیت غذایی؛ فرآوری، ایمنی و سلامت با اشاره به نقش صنعت غذا در حفظ امنیت غذایی کشور در شرایط بحرانی، گفت: صنعت غذا در طول جنگ اخیر نقش مهمی در حفظ امنیت غذایی کشور ایفا کرده ‌است و تلاش‌های بی‌وقفه این فعالان باعث شد تا کمترین اختلال در تأمین غذای کشور رخ دهد. این موضوع نشان‌دهنده اهمیت بالای مسئولیت اجتماعی و حرفه‌ای فعالان این صنعت دارد.

حسینی‌نژاد حضور حدود 100 نفر از مسئولین فنی و مشارکت 22 شرکت از صنایع غذایی استان خراسان رضوی، نقطه قوت دیگری در برگزاری این همایش دانست و تصریح کرد: در شرایط دشواری که کشور با آن مواجه است، همراهی و حمایت این بخش‌ها، در فرهنگ‌سازی و ارتقای دانش امنیت غذایی قابل تقدیر و ستایش است.

وی در پایان ضمن ابراز امیدواری از اثرات مثبت این همایش در آینده، افزود: ما تلاش داریم با همکاری تمامی بخش‌ها، گام‌های مهمی در مسیر تحقق امنیت غذایی پایدار برداریم، و امیدواریم نتایج این رویداد بتواند به ارتقای سطح آگاهی عمومی و سیاست‌گذاری‌های مؤثر در این حوزه کمک کند.

انتهای پیام