بیتوته |
1 سال پیش

زندگینامه ایرانشان بن ابی الخیر شاعر



ایرانشان بن ابی‌الخیر شاعر قرن پنجم و قرن ششم هجری قمری

از شاعران اواخر قرن پنجم و اوایل قرن ششم هجری قمریایرانشان ابن ابی الخیرمی باشد که با سلطان ملکشاه سلجوقی هم عصر بود. مثل اینکه وی بیشتر از سال ۵۱۱ هجری قمری زندگی نکرده است. در ادامه این مقالهبیتوتهبیشتر با این شاعر آشنا شوید.

زندگینامه ایرانشان ابن ابی الخیر

ایرانشان ابن ابی الخیر داستان بهمن بن اسفندیار را در شکل بحر متقارب در حدود سال ۵۰۰ هجری قمری یا کمی بعد از آن به نظم درآورده‌است. قدیمی‌ترین اشارات به نام شاعر، در دست‌نوشته‌های مجمل التواریخ و القصص است؛ در مجمل التواریخ و القصص، نسخهٔ کتابخانهٔ فؤاد کورپولو در ترکیه، نام شاعر «انشاه» و در نسخهٔ هایدلبرگ آلمان، نام او «ایرانشاه» و در دست‌نوشته‌های پاریس و چستربیتی از مجمل التواریخ و القصص، «ایرانشان» ثبت گردیده است.

اطراف زادگاه او هر چند جلال متینی تصحیح کننده کوش‌نامه، در پیشگفتار آن درمورد زادگاه «ایرانشان» حرفی نزده است؛ ولی رحیم عفیفی در مقدمه بهمن‌نامه، برپایهٔ شواهدی چنین متصور شده که احتمالا ایرانشان، برادر «شهمردان بن ابی‌الخیر» نویسندهٔ نزهت‌نامهٔ علایی برادر و در نتیجه رازی (اهل ری) بوده‌باشد.

آثار ایرانشان ابن ابی الخیر

از آثار ایرانشان دو اثر منظوم ایرانشان، بهمن‌نامه و کوش‌نامه است؛ بهمن‌نامه قبل از کوش‌نامه سروده شده‌است.

بهمن‌نامه

كه مشتمل است بر ۱۰ هزار بيت در بحر متقارب مثمن محذوف يا مقصور، درمورد ماجراهای بهمن پسر اسفنديار كيانی. هدايت (۱/ ۲۹۷- ۲۹۸) اين منظومه را به جمالی مهريجردی نسبت داده، و در نسخه‌ای از بهمن‌نامه و نسخۀ يگانۀ كوش‌نامه (هر دو خارج از متن اصلی)، سرايندۀ آنها حكيم آذری معرفی شده است (متينی، ۲۵-۲۶) كه به نظر اشتباه می‌آيد. بهمن‌نامه يك بار به نام سلطان محمود، و بعد به نام سلطان محمد مصدّر شده است (صفا، ۲۹۰-۲۹۲). صفا برآن است كه ايرانشاه در اين منظومه چند بار تجديدنظر كرده است. بهمن‌نامه نخست در ۱۳۲۵ق در بمبئی چاپ سنگی شد و بعد در ۱۳۷۰ش در تهران به چاپ رسيد.

كوش‌نامه

اين اثر بعد از بهمن‌نامه و دربارۀ كوش ــ شاه چين ــ به نظم كشيده شده است (ايرانشاه، كوش‌نامه، ديباچه، بيت ۱۰۸ بب‍ ، نيز: بيتهای ۱۲۷-۱۴۳، ۸۰۲‘۴؛ قس: مجمل ... ، ۲، ۱۸۹، كه آن را «قصه» يا «اخبار كوش پيل دندان» خوانده است).

ايرانشاه روايات اين منظومه را به تقليد از فردوسی، از گفتار «دهقان ديندار» و «سرايندۀ دهقان» و مانند آن نقل كرده است (همان، بيتهای ۴۱۴‘۲، ۷۵۶‘۴) كه بی‌گمان مراد، راويان متن منثور داستانند.

كوش‌نامه به محمد بن ملكشاه تقديم شده، و متينی طبق متن منظومه بر آن است كه اين اثر بین سالهای ۵۰۱ تا ۵۰۴ ق سروده شده است (ص ۴۳-۴۵، هم درمورد خصوصیات ادبی آن، نک‍ : ۱۰۴ بب‍‌ ). اين منظومه در ۱۳۷۸ ش در تهران چاپ شده است.

گردآوری:بخش فرهنگ و هنر بیتوته



#‌عکس_خودرو منبع: بیتوته

بیشتر...


تبلیغات

تبلیغات

مطالب مرتبط

اطلاعات بیشتر در رابطه با حمیدالدین ،حمیدالدّینِ بلخی، عالم و دانشمند فرهیختۀ بلخی،زندگی‌نامه حمیدالدّینِ بلخی، عمر ابن‌محمود حمیدالدین بلخی،قاضی‌القضات،لقب حمیدالدّینِ بلخی،مقامات حمیدی،آثارحمیدالدّینِ بلخی به سایت بیتوته مراجعه کنید.

9 ماه پیش

اطلاعات بیشتر در رابطه با سوزنی سمرقندی،شاعران هجاگو،اشعار سوزنی سمرقندی،شعر فارسی قرن ششم هجری،هزلیات سوزنی سمرقندی،شاعران ایرانی قرن ششم هجری،اندیشه‌های سوزنی سمرقندی،شعر هجوگو،ادبیات ایران در دوران سلجوقیان،اندیشه‌های اجتماعی در شعر سوزنی سمرقندی به سایت بیتوته مراجعه کنید.

6 ماه پیش

اطلاعات بیشتر در رابطه با علی عظیمی ، بیوگرافی علی عظیمی ، عکس های علی عظیمی ، تصاویر علی عظیمی ، علی عظیمی آهنگساز ، زندگی نامه علی عظیمی ، پیش درآمد علی عظیمی ، آهنگ علی عظیمی ، علی عظیمی خواننده ، علی عظیمی و همسرش ، همسر علی عظیمی به سایت بیتوته مراجعه کنید.

8 ماه پیش

اطلاعات بیشتر در رابطه با مستانه مهاجر،زندگی نامه مستانه مهاجر،عکس های مستانه مهاجر،مستانه مهاجر و دخترش،پژمان بازغی و مستانه مهاجر،بیوگرافی مستانه مهاجر،فیلم جوجه تیغی مستانه مهاجر،فیلم مستانه مهاجر،مستانه مهاجر و همسرش،بیماری مستانه مهاجر به سایت بیتوته مراجعه کنید.

6 ماه پیش

اطلاعات بیشتر در رابطه بابیوگرافی گروه ایتیز،اعضای ATEEZ،پروفایل ATEEZ،حقایق ATEEZ،اولین بازی ATEEZ،جوایز ATEEZ،آهنگ های ATEEZ،ATEEZگروه ،فن ATEEZ،تور ATEEZ،کی پاپ،گروه پسر،موسیقی کره جنوبی،سرگرمی،فرهنگ پاپ سبک موسیقی ایتیز به سایت بیتوته مراجعه کنید.

9 ماه پیش

اطلاعات بیشتر در رابطه با خاقانی شعر،دیوان خاقانی،خاقانی زندگی‌نامه،شاعر خاقانی،خاقانی اشعار،خاقانی و ادبیات فارسی،تأثیر خاقانی در شعر فارسی،خاقانی و فلسفه،خاقانی و عرفان،مولوی و خاقانی به سایت بیتوته مراجعه کنید.

8 ماه پیش

اطلاعات بیشتر در رابطه باچارلز دیکنز،زندگی و آثار چارلز دیکنز،رمان‌های چارلز دیکنز،ادبیات انگلیسی،داستان‌های کلاسیک،نویسندگان دوره ویکتوریایی،اجتماع شناسی در آثار دیکنز،دیکنز و فقر،معنویت در دنیای چارلز دیکنز،پیامدهای اجتماعی در رمان‌های دیکنز،تاریخ ادبی،تأثیرات دیکنز در ادب و فرهنگ جهانی،طبقه‌بندی اجتماعی در آثار چارلز دیکنز،دیکنز و تغییرات اجتماعی در دوره ویکتوریایی،تأثیرات فرهنگی و اجتماعی دیکنز در دنیای معاصر به سایت بیتوته مراجعه کنید.

6 ماه پیش

اطلاعات بیشتر در رابطه با هومر،ایلیاد،ادیسه،شاعر یونانی،ادبیات یونان باستان،قهرمانی،اسطوره‌ها،موسیقی هومری،اثرات فرهنگی،تأثیر هومر در ادبیات و هنر،مسابقه هومر و هزیود،نقد اثر هومر،تاریخچه نسخه‌های هومر،اشعار حماسی،نویسندگان باستان،شاعران ادبیات یونان،معتبرترین نویسندگان تاریخ به سایت بیتوته مراجعه کنید.

7 ماه پیش

اطلاعات بیشتر در رابطه با محسن شریفیان گروه موسیقی لیان،موسیقی نوازندگی نی‌انبان،موسیقی بومی ایران،نی‌انبان الکترونیک،آلبوم‌های محسن شریفیان،زندگی‌نامه محسن شریفیان،اهل زمین؛ موسیقی و اوهام در جزیره خارگ،مردم‌شناسی و موسیقی نوار ساحلی شیبکوه،کتاب‌های محسن شریفیان،آثار موسیقی محسن شریفیان،نی‌انبان ایرانی،تحصیلات محسن شریفیان،اجراهای خارجی محسن شریفیان،کنسرت‌های محسن شریفیان،جشنواره موسیقی فجر،محسن شریفیان در دادگاه فرهنگ و رسانه،لیانا شریفیان،نوای نواحی،سازهای تخصصی موسیقی به سایت بیتوته مراجعه کنید.

6 ماه پیش

بیشتر...