هنگامی که به فکر خرید یک کامپیوتر جدید یا ارتقای پی‌سی کنونی خود می‌افتید، معمولا یک سوال بسیار بزرگ و کلی به وجود می‌آید: باید به سراغ پردازنده ساخت شرکت اینتل رفت یا شرکت AMD؟ درست مانند macOS و ویندوز، رقابت میان AMD و اینتل یکی از بزرگ‌ترین مباحثات تاریخ کامپیوتر به حساب می‌آید و حالا که وارد سال ۲۰۲۱ شده‌ایم، این دو غول صنعتی رقابتی شدیدتر از همیشه را با یکدیگر تجربه می‌کنند.

AMD با عرضه پردازنده‌های سری Ryzen 5000 دست بالا را نسبت به پردازنده‌های نسل دهمی اینتل دارد و حالا مشخصا گزینه‌ای بهتر برای گیمرها و افرادی که به دنبال افزایش بهره‌وری هستند به حساب می‌آید. اینتل اما با عرضه پردازنده نسل یازدهمی راکت لیک در حال بازگشت به میدان است و قیمت‌گذاری‌هایی کمتر از AMD نیز ارائه کرده است. در بیرون از دنیای دسکتاپ، هم اینتل و هم AMD چیپ‌های موبایل معرکه‌ای برای لپ‌تاپ‌های گیمینگ، دیوایس‌های سبک و باریک و همینطور نوت‌بوک‌های اقتصادی ساخته‌اند.

اما رقابت در سال ۲۰۲۱ چگونه است و کدام کمپانی گزینه‌هایی بهتر در اختیار مصرف‌کنندگان قرار داده؟

پردازنده‌های کلاس دسکتاپ

در گذشته، پردازنده‌های AMD تنها در بازار اقتصادی بهترین گزینه‌های ممکن به حساب می‌آمدند، اما این رویه با خانواده‌های AMD Ryzen 3000 و AMD Ryzen 5000 تغییر کرد. اگرچه AMD همچنان نمادی بر تولید پردازنده‌های مقرون به صرفه است، حالا فعالیت‌هایش را گسترش داده، در بازار اقتصادی تا پریمیوم فعالیت می‌کند و تقریبا در هر حوزه‌ای وارد رقابت با اینتل شده. این بین، AMD توانسته گاهی در زمینه‌های خاص، بسیار بهتر از رقیب کهنه‌کار خود ظاهر شود.

ارزان‌قیمت‌ترین چیپ‌های اینتل یا AMD چیزی بین ۴۰ الی ۶۰ دلار قیمت‌گذاری شده‌اند و یک جفت هسته و سرعت کلاکی بهینه از نظر مصرف انرژی را برایتان به ارمغان می‌آورند. بهترین پردازنده‌های میان‌رده هزینه‌ای بین ۲۰۰ الی ۳۵۰ دلار به همراه دارند و بهترین پردازنده‌های گیمینگ هم حدودا ۵۰۰ دلار قیمت‌گذاری می‌شوند. اگر به دنبال وظایف بسیار پیچیده و سنگین مانند تدوین ویدیو و ترانسکدینگ باشید نیز گاهی باید به سراغ مدل‌هایی با قیمت ۱۰۰۰ دلار یا بالاتر بروید.

اینتل و AMD پردازنده‌هایی معرکه برای گیمینگ و وظایف مربوط به بهره‌وری مانند ویرایش ویدیو و ترانسکدینگ دارند، اما هرکدام در حوزه‌های خاص خود تخصص دارند. در حال حاضر بهترین گزینه‌هایی که AMD ارائه کرده پردازنده Ryzen 9 5900X و Ryzen 9 5950X هستند که به ترتیب با ۱۲ و ۱۶ هسته پردازشی،‌ تمام محصولات اینتل را از میدان به در می‌کنند.

بهترین پردازنده اینتل در حال حاضر، Core i9-10900K است. البته اینتل پلتفرم دسکتاپ نسل یازدهمی خود را نیز عرضه کرده و ۱۱۹۰۰K قرار بود جایگزین ۱۰۹۰۰K باشد. اما از نظر مقرون به صرفگی، چیپ نسل پیش اینتل گزینه‌ای به مراتب بهتر به حساب می‌آید. عملکرد ۱۰۹۰۰K تقریبا به خوبی ۱۱۹۰۰K است و از قیمتش هم کاسته شده. از سوی دیگر، ۱۱۹۰۰K مشکلاتی مربوط به حرارت دارد و بنابراین ۱۰۹۰۰K بدون ذره‌ای تردید بهترین محصول تیم آبی به حساب می‌آید.

اما برای وظایفه کاری یا گیمینگ، نیازی نیست به سراغ بهترین پردازنده ممکن در بازار بروید. با قیمت حدودا ۳۰۰ دلار، AMD Ryen 5 5600X که شش هسته و کلاکی بسیار بالا دارد، چیپی معرکه برای تجربه بازی‌ها و رسیدگی به کارهای رایج به حساب می‌آید. در این رنج قیمت، اینتل پردازنده ۱۱۶۰۰K را دارد که با شش هسته و ۱۲ رشته، بسیار شبیه به ۵۶۰۰X ظاهر می‌شود. با این همه، ۱۱۶۰۰K نیازمند انرژی فراوان و خنک‌سازی هرچه بیشتر است. روی کاغذ،توان طراحی گرمایی(TDP) پردازنده ۱۱۶۰۰K دو برابر از ۵۶۰۰X بیشتر است و هنگام استفاده در دنیای واقعی، پیش‌نیازهای محصول اینتل حتی از این هم بیشتر می‌شوند.

در رنج اقتصادی‌تر بازار، پردازنده‌های AMD معمولا مقرون به صرفه‌تر ظاهر می‌شوند و در حال حاضر سخت‌افزارهایی نظیر ۳۳۰۰X و ۳۶۰۰ را ارائه کرده که پرفورمنسی بی‌نظیر هنگام مولتی‌تسکینگ و گیمینگ ارائه می‌کنند. در حال حاضر خبری از پردازنده‌های اقتصادی در خانواده Ryzen 5000 نیست، اما انتظار می‌رود این گزینه‌ها نیز در تاریخی نامشخص از سال ۲۰۲۱ از راه برسند. اینتل هم پردازنده ۱۰۳۰۰F را دارد که رقیبی سرسخت به حساب می‌آید.

گزینه‌هایی اقتصادی مانند AMD 3200G و Intel Core i3 10100 به شما اجازه می‌دهند که سیستم‌تان را بدون افزودن کارت گرافیک به کار بیندازید و بنابراین خرید آن‌ها برای رسیدگی به وظایف دفتری یا انجام کارهای ساده مانند پرسه زدن در اینترنت و تماشای فیلم انتخابی درست خواهد بود.

فاکتورهای بیرون از پرفورمنس هم ممکن است باعث شوند یک تولیدکننده را به دیگری ترجیح دهید. برای مثال اگر این موضوع برایتان مهم باشد، پردازنده‌های نسل جدید اینتل پشتیبانی به مراتب بهتری از پورت‌های تاندربولت ۳ دارند. از طرف دیگر، AMD امکان اوورکلاک را روی چیپست B-Series خود مهیا کرده و خریدارانی که بودجه کمتر دارند می‌توانند به بالاترین میزان پرفورمنس روی کامپیوتر خود دست پیدا کنند.

دسکتاپ پریمیوم

اگر می‌خواهید از پی‌سی خود برای ویرایش سنگین ویدیوهایی که رزولوشن بالا دارند استفاده کنید، به ترانسکدینگ ویدیو بپردازید یا هر وظیفه دیگری که با دسترسی به توان پردازشی بیشتر، بهتر انجام می‌شود، باید به سراغ پردازنده‌های پریمیوم دسکتاپ یا پردازنده‌های HEDT رفته و پا را فراتر از پردازنده‌های عمومی بگذارید. هم AMD و هم اینتل گزینه‌های مخصوص خودشان را در این فضا دارند که شمار هسته‌ها و رشته‌ها در آن‌ها بالاتر است. اما گزینه‌های AMD همچنان توانمندترین و مقرون به صرفه‌ترین انتخاب‌ها به حساب می‌آیند.

خانواده HEDT اینتل با مدل ۱۰۹۸۰XE به سقف ۱۸ هسته و ۳۶ رشته دست پیدا می‌کند، اما اگر بتوانید موجودی آن را در بازار بیابید، معمولا قیمتی بالاتر از برچسب خرده‌فروشی ۹۸۰ دلاری دارد. اگرچه این پردازنده جزو نسل دهم اینتل به حساب می‌آید، ۱۰۹۸۰Xe و پردازنده‌های دیگر Intel Core i9 X-Series بر مبنای تکنولوژی بسیار قدیمی‌تر Cascade Lake-X توسعه یافته‌اند که به شکل قابل توجهی ضعیف‌تر از پردازنده‌های عمومی Comet Lake به حساب می‌آید. این همچنان پردازنده‌ای قدرتمند است، اما وقتی گزینه‌های جایگزین AMD را در نظر داشته باشیم، پیشنهاد کردنش دشوار می‌شود.

پردازنده عمومی ۵۹۵۰X شرکت AMD همین حالا با قیمت کمتر از ۸۰۰ دلار رقیبی جان‌سخت برای ۱۰۹۸۰XE به حساب می‌آید و بنابراین بسیار مقرون به صرفه‌تر ظاهر می‌شود. اما اگر به دنبال پرفورمنس اضافه باشید، محدودیت سقف آسمان است.

پردازنده‌های نسل سوم AMD Threadripper به ارائه ۲۴، ۳۲ و حتی ۶۴ هسته می‌پردازند و پشتیبانی از دو برابر شمار رشته دیگر نیز فراهم آمده است؛ تمام این‌ها در حالی که سرعت کلاک در حدود ۴ گیگاهرتز باقی می‌ماند. اگر نرم‌افزارتان بتواند از تمام این هسته‌های اضافه استفاده کنید، پردازنده‌های AMD Threadripper سطوحی دیده نشده از پرفورمنس را به ارمغان می‌آورند و به راحتی اینتل را از بازار به در می‌کنند. ضمنا در این پردازنده‌ها از لاین‌های PCIExpress بیشتری پشتیبانی می‌شود (۶۴ لاین در برابر ۴۴ لاین روی جایگزین‌های اینتل) و بنابراین برای آرایه‌های بزرگ‌تر حافظه هم مناسب‌تر هستند.

اما برای دسترسی به تمام این‌ها باید مبالغی قابل توجه را نیز بپردازید. پردازنده‌های ۳۹۶۰X و ۳۹۷۰X و ۳۹۹۰X به ترتیب ۱۴۰۰، ۱۸۵۰ و ۳۶۰۰ دلار قیمت‌گذاری شده‌اند. اگر بتوانید با خرید این پردازنده‌ها به کارتان شکلی بهینه‌تر ببخشید و به سود بیشتر در شغل خود دست پیدا کنید، قطعا هزینه‌ای که کرده‌اید ارزش‌اش را داشته.

بیرون از دنیای HEDT، اینتل و AMD پردازنده‌های سرور هم دارند. AMD خانواده Epyc را روانه بازار کرده که اکنون در نسل سوم به سر می‌برد. پردازنده سرور AMD Epyc 7763 همراه با ۶۴ هسته و ۱۲۸ رشته از راه می‌رسد، ۲۵۶ مگابایت حافظه کش و کلاک بوست ۳.۶۸ گیگاهرتز از راه می‌رسد. اینتل در خانواده پردازنده‌های سرور Xeon خود هیچ محصولی ندارد که به خوبی با Epyc 7763 قابل قیاس باشد. Intel Xeon W-3275 تحسین‌برانگیزترین پردازنده سرور اینتل است که با ۲۸ هسته، ۵۶ رشته، ۳۸.۵ مگابایت حافظه کش و بیشینه کلاک ۴.۶ گیگاهرتز عرضه شده .

علی‌رغم تجهیز شدن به سطوحی دیوانه‌وار از قدرت پردازشی، دردسر پردازنده‌های Intel Xeon و AMD Epyc بیشتر از آن چیزی است که ارزش‌اش را داشته باشد. مگر اینکه به دنبال استفاده از این پردازنده‌ها در یک دیتاسنتر باشید، بهتر است به سراغ HEDTهای اینتل و AMD بروید تا به بیشینه پرفورمنس چند رشته‌ای دست پیدا کنید.

پردازنده‌های لپ‌تاپ

بازار لپ‌تاپ داستانی کاملا متفاوت است. اکثر نوت‌بوک‌هایی که در بازار می‌یابید با بهره‌گیری از پردازنده‌های اینتل در نسل‌های مختلف و با گرافیک یکپارچه تولید شده‌اند. همانطور که یکی از سخنگویان شرکت دل یک‌بار گفت، سبد محصولات اینتل خیلی ساده بسیار عظیم‌تر از AMD است و لاین‌آپ پردازنده‌هایی که برای لپ‌تاپ‌ها ساخته است نیز عملکردی بهتر از همیشه به نمایش می‌گذارند.

درحالی که توسعه پردازنده‌های کلاس دسکتاپ اینتل طی سال‌های اخیر با سرعت کمتری ادامه می‌یابد، این کمپانی در دنیای موبایل بهبودهایی بسیار هیجان‌انگیز به وجود آورده. پردازنده‌های Ice Lake طراحی بسیار بهینه‌تری داشتند و از گرافیک توانمندتر نسل یازدهم برخوردار شدند که امکان تجربه بخش اعظمی از بازی‌های eSports را با نرخ ۶۰ فریم بر ثانیه و بدون نیاز به کارت گرافیک امکان‌پذیر می‌کنند. پردازنده‌های موبایل نسل یازدهمی Tiger Lake هم بار دیگر این رویه را ادامه دادند.

برای دستیابی به قدرت پردازش عمومی هرچه بیشتر (البته همراه با گرافیک یکپارچه ضعیف‌تر) اینتل خانواده پردازنده‌های موبایل Comet Lake را عرضه کرده که سرعت کلاک بالاتر دارند و معمولا همراه با یک کارت گرافیک مجزا و قدرتمند از راه می‌رسند. برای مثال Razer Blade 15 مثالی عالی از میزان قدرت پردازشی سطح بالایی است که می‌توان با پردازنده‌های موبایل اینتل به دست آورد. از این پردازنده‌ها برای وظایف مربوط به بهره‌وری هم استفاده می‌شود و برای مثال لپ‌تاپ Lenovo Yoga C640 دقیقا با همین ذهنیت ساخته شده.

ارائه انبوهی از گزینه‌های مختلف و همینطور پشتیبانی تمام و کمال از آن‌ها به این معناست که اکثر لپ‌تاپ‌ها کماکان با پردازنده‌های اینتل از راه می‌رسند. اما درست مانند اتفاقی که در بازار دسکتاپ افتاد، AMD دارد آرام آرام راهش را به دنیای موبایل هم باز می‌کند.

لپ‌تاپ‌های Acer Swift 3 و سرفیس لپتاپ ۳ برخی از نخستین مثال‌ها از پیشرفت AMD در دنیای موبایل بودند و گرچه این دیوایس‌ها آنقدرها منحصر به فرد ظاهر نشدند، اما عملکردی نویدبخش داشتند. فشار AMD برای ورود به این بازار در سال ۲۰۲۰ میلادی ادامه یافت و شاهد عرضه محصولات بهتری مانند Asus ROG Zephyrus G14 بودیم که نقش سکوی پرتاب را برای چیپ‌های جدید Ryzen 4000 ایفا کرد. لنوو هم در ماه جولای ۲۰۲۰ به به‌روزرسانی لپ‌تاپ‌های گیمینگ سری Legion پرداخت و آن‌ها را به پردازنده‌های موبایل Ryzen 4000 و کارت‌های گرافیک سری RTX 20 مجهز کرد. این رویه آنقدر ادامه یافت که اکنون ده‌ها گزینه‌ی مختلف با پردازنده AMD در بازار یافت می‌شود و همگی ارزش توجه را دارند.

AMD در جریان نمایشگاه CES 2021 از پردازنده‌های موبایل Ryzen 5000 هم رونمایی کرد و گفت که معماری جدید Zen 3 را به لپ‌تاپ‌های سبک و باریک می‌آورد. برخی مدل‌ها همین حالا در دسترس قرار گرفته‌اند و برخی دیگر تا پایان سال جاری میلادی به بازار می‌آیند.

بررسی‌های وب‌سایت Anandtech نشان داد که پردازنده ۳۵ واتی Ryzen 5980HS می‌تواند به سطوحی از پرفورمنس دست پیدا کند که یارای برابری با پردازنده دسکتاپ Ryzen 5 5600X را دارد. به این ترتیب AMD توانسته پردازنده‌ای بسازد که هم Ryzen 4000 و هم محصولات کنونی اینتل را با اختلاف فراوان پشت سر می‌گذارد. درست مانند Ryzen 5000 کلاس دسکتاپ، این پردازنده‌های موبایل جدید در تمام حوزه‌ها به بهترین عملکرد ممکن دست یافته‌اند.

سایر بنچمارک‌ها هم پرفورمنسی به همین اندازه تحسین‌برانگیز را نشان می‌دهند. پردازنده موبایل Ryzen 9 5900HS با هشت هسته، i9 10980HK اینتل را که یکی از قدرتمندترین پردازنده‌های موبایل امروز است را شکست می‌دهد. تنها چیپ اینتل که می‌تواند به این سطح از پرفورمنس دست پیدا کند، i7-1186G7 با هشت هسته‌ است که آن هم در چند بنچمارک شدیدا عقب افتاده.

هم AMD و هم اینتل پرفورمنسی بی‌نظیر برای کار و گیمینگ به ارمغان می‌آورند و هنگام خرید یک لپ‌تاپ باید به فاکتورهای بسیار بیشتری نسبت به توان پردازنده نگاه کرد. بنابراین هنگام خرید چنین دیوایسی، همچنان ضروری است که نقدها را نیز بخوانید. این موضوع به خصوص در سال ۲۰۲۱ اهمیت بیشتری یافته چون پلتفرم Ryzen 5000 موبایل می‌خواهد برتری طولانی‌مدت اینتل در دنیای موبایل را به چالش بکشد.

کدام برای شما بهتر است؟

برای گشت‌وگذار روزانه در وب، استریم ویدیو و پاسخ دادن به ایمیل‌ها، پردازنده‌های هر دو شرکت اینتل و AMD درست به محض خارج شدن از جعبه پرفورمنسی معرکه در اختیارتان می‌گذارند. اما بعد نوبت به وظایف خاصی می‌رسد که در آن‌ها، یک کمپانی بهتر از دیگری عمل می‌کند.

اگر می‌خواهید از پردازنده خود برای وظایف چند رشته‌ای مانند تدوین ویدیو یا ترانسکدینگ استفاده کنید یا به دنبال مولتی‌تسینگ با ده‌ها تب باز در مرورگر می‌گردید، پردازنده‌های AMD توانمندتر ظاهر شده و بیشتر هم در هزینه‌های شما صرفه‌جویی می‌کنند. گزینه‌های اینتل در این حوزه بد نیستند، اما در اکثریت مواقع، مجبور به پرداخت هزینه‌ بیشتری می‌شوید و در نهایت خروجی یکسانی دریافت می‌کنید. البته اگر واقعا به پورت تاندربولت ۳ نیاز دارید، این پردازنده‌ها ارزش توجه را خواهند داشت.

اگر با کامپیوتر دسکتاپ خود هم کار می‌کنید و هم بازی، یا صرفا کامپیوتری گیمینگ می‌خواهید، سری AMD Ryzen 5000 برخی از بهترین گزینه‌هایی ممکن را پیش رویتان می‌گذارد. از مدل پایه ۵۶۰۰X گرفته تا پردازنده شدیدا قدرتمند ۵۹۵۰X، تمام اعضای این خانواده پرفورمنس مطلوب شما از نظر گیمینگ و بهره‌روی را به ارمغان خواهند آورد. در این بین اینتل به محصولات خود شکلی مقرون به صرفه‌تر بخشیده تا بازار را رقابتی کند و همین باعث می‌شود ارزش توجه را داشته باشند. اما اگر از منظر قدرت پردازشی خالص به موضوع نگاه کنیم، برتری از آن AMD است.اگر می‌خواهید لپ‌تاپ بخرید، اوضاع اندکی متفاوت می‌شود.

Tiger Lake اینتل میزبان برخی از بهترین گرافیک‌های یکپارچه تاریخ کامپیوتر بوده و پردازنده‌های Comet Lake هم روز به روز توانمندتر می‌شوند. چیپ‌های Ryzen 4000 با هسته‌های Zen 2 هم معرکه هستند و بهینگی فراوان در مصرف انرژی دارند. تاج پادشاهی بازار موبایل اکنون روی سر اینتل است، اما پردازنده‌های Ryzen 5000 شرکت AMD در کمترین حالت ممکن، شدیدا رقابتی به نظر می‌رسند.خبر خوب اینست که در بازار کنونی پردازنده‌ها، امکان ندارد که دست به خرید محصولی اشتباه بزنید. هم اینتل و هم AMD با تمام قوا در حال حرکت به سمت آینده هستند و بنابراین رقابت میان این دو به این زودی‌ها به پایان نخواهد رسید. اما به عنوان یک قاعده کلی، بهترین انتخاب برای شما پردازنده‌ای خواهد بود که ارزان‌تر باشد، موجودی‌اش در بازار یافت شود و با قطعاتی که پیشتر در اختیار دارید سازگاری نشان دهد.