2 سال پیش
خلیج فارس سالانه متر تبخیر را تجربه می کند استان هرمزگان دارای بیشترین گسل خوردگی ایسنا
به اعتقاد رییس پژوهشکده علوم زمین سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی کشور از آنجایی که میزان تبخیر آب در خلیج فارس بالاست، در نتیجه میزان شوری آن نیز بسیار زیاد است، علاوه بر آن منطقه ساحلی استان هرمزگان نسبت به استانهای خوزستان و بوشهر دچار گسلخوردگیهای بیشتری است.
راضیه لک در گفتوگو با ایسنا، با بیان اینکهتمامی محدوده رسوبی خلیج فارس بر روی فلات قارهای امتداد یافته که حاشیه و شیب آن در خلیج عمان واقع است، افزود:بیشینه ژرفای خلیج فارس مربوط به شمال شرقیترین بخش آن، یعنی کرانه ایرانی تنگه هرمز با ژرفای بین ۹۰ تا ۱۳۰ متر است.کمینه پهنای خلیج فارس در تنگه هرمز به میزان ۵۶ کیلومتر و بیشینه پهنای آن تا ۳۶۰ کیلومتر گزارش شده است.
وی درازای سواحل شمالی این خلیج از "فاو" تا "بندر عباس" را هزار و ۳۷۵ کیلومترو مساحت آن را حدود ۲۴۰ هزار کیلومتر مربع عنوان کرد و ادامه داد: با توجه به میانگین ژرفای آن یعنی ۳۶ متر، حجم متوسط این حوضه ۱۰۳ در ۸.۷ کیلومتر مکعب برآورد میشود.
لک اضافه کرد: خلیج فارس با کمینه پهنای ۵۶ کیلومتر در تنگه هرمز ، بیشینه پهنای ۳۶۰ کیلومتر و با مساحت حدود ۲۴۰ هزار کیلومتر مربع، شمالیترین بخش از حرکت "پادساعتگرد" صفحه عربی را تشکیل میدهد و به عنوان یک مثال امروزی محیط رسوبی کربناته با آب و هوای خشک در نظر گرفته میشود. حجم این حوضه با توجه به میانگین عمق آن (۳۶ ) متر، حدود ۸۷ هزار کیلومتر مکعب برآورد شده است و نوع رسوبات آن اغلب گل دارای ماسه و گراول است.
رییسپژوهشکده علوم زمین سازمان زمینشناسیبا اشاره به کاهش سطح آب خلیج فارس، افزود: کاهش سطح آبتا حدود ۱۲۰ متری در آخرین دوره یخچالی یعنی حدود ۱۸ تا ۲۱ هزار سال قبل، باعث شد که تمام خلیج فارس از آب تهی شود و رودخانهها در دامنههایشان به حفر کانالهایخود پرداختند. بعد از آن و در دوره بین یخچالی سطح آب دریا به سمت حوضه پیشروی کردو در حدود ۴ تا ۶ هزار سال قبل به بیشینه سطح آن یعنی به طور تقریبی یکتا ۳ متر بالاتر از سطح کنونی خود رسید.
این محقق حوزه زمین شناسی با تاکید بر اینکه خلیج فارس بر اساس تمام تعاریفی که از آن به عمل آمده، از نظر آب و هوایی در منطقه خشک واقع است، خاطر نشان کرد: این امر موجب شده مقادیر تبخیر آن بسیار بیشتر از ورودیهای آب شیرین به داخل حوضه باشد.۶ رودخانه "مند"، "هیله"، "هندیجان"، "کارون"، "دجله" و "فرات" با متوسط جریان سالیانه از ۲۰۳ مترمکعب بر ثانیه (هندیجان) تا ۱۳۸۷ متر مکعب بر ثانیه (مند) به درون خلیج فارس وارد میشوند.
به گفته ویمیانگین نرخ تبخیر در خلیج فارس ۲ متر در سال است، از این رو میزان شوری این حوضه بسیار بالاست، به گونهای کهمیانگین شوری سطحی در بخشهای میانی خلیج فارس ۳۰ تا ۴۰ گرم بر لیتر است، در حالی که در سواحل عربی با توجه به شرایط آب و هوایی، شوری به ۴۰ تا ۵۰ گرم بر لیتر میرسد.
دانشیار سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی جزر و مد را یکی از جریانهای مهم در خلیج فارس نام برد و یادآور شد: تغییرات جزر و مد در کل حوضه دارای مقادیر بزرگی است. این تغییرات در رأس خلیج فارس بیش از ۳ متر و در سایر مناطق آن نسبتاً کمتر و تا حدود یک متر گزارش شده و این در حالی است که محدوده جزر و مد در کشور قطر ۰.۴ تا ۰.۷ متر است.
لک یادآور شد: مطالعات نشان میدهد که نرخ جزر و مد در نواحی دور از سواحل کویت به سمت جنوب به بیش از ۲ متر و در شمال این ناحیه به بیش از ۴ متر میرسد.نرخ جزر و مد همچنین در دبی یک متر، در بحرین۲.۵ متر و در سواحل قطر ۰.۵ است.
به گفته این محقق بررسیها نشان میدهد که خور موسی، یکی از مهمترین نواحی بین جزر و مدی در خلیجفارس محسوب میشود؛ به طوری که این ناحیه بیشترین دامنه نوسان جزر و مد را در تمام محدوده خلیجفارس دارد و ارتفاع جزر و مد در آن حتی به ۵ تا ۶ متر نیز میرسد.
زمین ریختشناسی خیلج فارس
لک، خلیج فارس را دریای حاشیهای اقیانوس هند و دنباله دریای عمان دانست که در محل تنگه هرمز با آن ارتباط پیدا میکند، گفت: این حوضه آبریز از نظر جایگاه زمین شناسی بین سرزمینهای عربی در جنوب و رشته کوههای زاگرس ایران در شمال قرار دارد و بستر و کرانههای خلیج فارس از نظر تکتونیکی فعال هستند، به طوری که بالا آمدگی این نقاط بین ۲ تا ۷ میلیمتر در سال برآورد شده است.
وی تاکید کرد: در شمال غرب حوضه بیشتر کانیهای رسی و مقادیری رسوب کربناته تهنشین میشود که منشأ آنها طوفانهای گردوخاک جنوب عراق و کویت، ورودیهای رودخانهای و خصوصاً دجله و فرات و تهنشینی مستقیم از آب دریا است.
رییس پژوهشکده علوم زمین سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی ادامه داد: علاوه بر آن خلیج فارس نامتقارن و شیب ساحل عربی(جنوبی) آن آرامتر از ساحل ایرانی (شمالی) است. کرانه ایرانی خلیج فارس، از سازندهای سخت و بلند با ساختار خطی تشکیل شده و به واسطه یک دشت ساحلی باریک، با دریا در ارتباط است.
وی شدیدترین چین خوردگیهای این منطقه را مربوط بهکرانههای شمالی خلیج فارس (زاگرس) دانست که این منطقهرا چین داده است و افزود: منطقه ساحلی استان هرمزگان نسبت به استانهای خوزستان و بوشهر دچار گسلخوردگیها و خرد شدگی تکتونیکی بیشتری شده است. گسلهای این مناطق با سازوکارهای متفاوت و در مقیاسهای مختلف عمل کرده و با روندهای متقاطع و موازی واحدهای سنگی را دچار بریدگی و خرد شدگی کردهاند.
لک ادامه داد: خردشدگی تکتونیکی باعث افزایش فرسایشپذیری واحدهای سنگی و تشکیل مخروط افکنه در یال جنوبی تاقدیسها و دشتهای کوهرفتی در یال شمالی آنها شده است. پیش بینی میشود که همین عامل در آینده نیز باعث افزایش نرخ رسوبزایی این منطقه شود.
اهمیت خلیج فارس
لک با بیان اینکه از گذشته دور خلیج فارس مورد توجه بسیاری از پژوهشگران در زمینههای گوناگون بوده است، افزود: خلیج فارس از منظر زمین شناختی مورد توجه گروه بزرگی از زمین شناسان متخصص در علوم مختلف وابسته به زمین بوده است؛ چرا کهاین ناحیه یکی از مهمترین مناطق دنیا از نقطه نظر سیاسی، نظامی و اقتصادی است و در اثر وجود میادین عظیم نفت و گاز به یک منطقه سوقالجیشی تبدیل شده است. خلیج فارس و دریای عمان در بین کشورهای حاشیه به اختصار ROPME نیز نامیده میشود.
دانشیار سازمان زمینشناسی اضافه کرد: با بررسی روند تغییرات میانگین دما و بارش میتوان تغییرات اقلیمی را در این حوضه ردیابی کرد. بارندگی در منطقه خلیج فارس نتیجهای از ترکیب وضعیتهای جوی کلی مانند مانسونها، سیکلونهای حارهای و نواحی کم فشار فوق حارهای است و ترکیب این عوامل موجب شده که میانگین بارش در منطقه شمالی خلیجفارس (حاشیه ایرانی) بین ۲۰۰ الی ۵۰۰ میلیمتر در سال باشد.
انتهای پیام
#اخبار منبع: خبرگزاری ایسنا
بیشتر...
تبلیغات
تبلیغات
مطالب مرتبط
در خبر زیر استوری بهاری الهه حصاری بازیگر جوان ایرانی را شماهده میکنید.
نیم ساعت پیش
ایلان ماسک در جدیدترین اظهار نظر خود اعلام کرده است که ربات انساننمای اپتیموس شرکت تسلا احتمالا از سال ۲۰۲۵ فروش خود را آغاز میکند.
یک ربع پیش
نایب رئیس اتاق بازرگانی تهران گفت: هرچقدر پنجره تعامل کشور با دنیا کاهش پیدا کند، فرصتها برای ارتباطات حوزه کسب و کار هم کاهش مییابد.
نیم ساعت پیش
هنگامی که سن افزایش مییابد، کاهش تدریجی سرعت و چابکی بدن ما غیرعادی نیست. خواه قدم زدن آرام در اطراف محله باشد یا دستیابی به کنترل تلویزیون، حرکات ما با افزایش سن کاهش مییابد.
9 دقیقه پیش
آذری جهرمی ، وزیر پیشین ارتباطات و فناوری اطلاعات، گفت: کاش دولت سیزدهم در سایر سیاستهای ضدیت با اینترنت هم تجدید نظر کنند؛ مردم خوبیها را ارج خواهند نهاد.
یک ربع پیش
معاون پارلمانی رئیسجمهور گفت: دولت به هیچ وجه به موضوع ترکیب هیات رئیسه و ریاست مجلس دوازدهم ورود نمیکند.
یک ربع پیش
«هاله غریط» سخنگوی عرب زبان وزارت خارجه آمریکا، در اعتراض به سیاست واشنگتن در قبال جنگ غزه، استعفای خود را اعلام کرد و این حداقل سومین استعفای این وزارتخانه به دلیل این موضوع است.
نیم ساعت پیش
دانشمندان برای تعیین زمان شکلگیری میدان مغناطیسی زمین، سنگهای باستانی حاوی آهن را در گرینلند بررسی کردند.
14 دقیقه پیش
استاندار بوشهر از تصویب ساخت کارخانه سیمان سفید در بخش آبدان شهرستان دیر خبر داد.
نیم ساعت پیش
بیشتر...