به گزارشتیتربرتر؛شاخصبورسصعودی است، اما امروز سهامداران با بازاری سراسر قرمزرنگ روبرو هستند که در آن تنها چند نماد با افزایش قیمت سهام مواجه شده و باعث سبز شدن رنگ شاخص کل شده‌اند. در آغاز معاملات شاخص بورس سه هزار واحد بالاتر از روز کاری قبل ایستاده بود، ولی با گذشت ۳۰ دقیقه از معاملات رشد شاخص به دو هزار واحد محدود شد.

در ساعات ابتدایی معاملات امروز از مجموع ۲۱۸ نماد بورسی معامله شده، تنها ۳۳ نماد روند صعودی دارند و ۱۸۵ نماد ارزش سهام خود را از دست داده‌اند. از سوی دیگر در بازار فرابورس تا اینجای کار تنها ۱۰۰ نماد معامله شده‌اند که از این تعداد ۸۰ نماد با کاهش قیمت روبرو هستند و ۲۰ نماد در مسیر صعودی حرکت می‌کنند.

نقشه بازار امروز هیچ شباهتی با تغییرات شاخص کل ندارد. شاید با مشاهده رشد سه هزار واحدی شاخص انتظار بازاری حداقل متعادل داشته باشید، اما با نگاه به نقشه جز چند نماد سبزرنگ چیز دیگری پیدا نمی‌شود.

درجای بورس در کانال حساس 1.1 میلیونی

بازار سهامدر هفته گذشته برخلاف انتظار قبلی مبنی بر رشد کوتاه‌مدت، بار دیگر به مدار منفی غلتید تا با ثبت افت نسبتا سنگین ۹/ ۲درصدی، دماسنج بازار در یک محدوده مهم حمایتی به لحاظ نموداری قرار گیرد. شرایط کنونی از منظر شاخص کل به‌ویژه از این جهت حائز‌اهمیت است که سطوح مختلفکانال ۱/ ۱ میلیون واحدیدر چهار ماه گذشته بار‌ها به‌عنوان حمایت عمل کرده و مانع از افت بیشتر بازار شده‌اند.

از این‌رو از دست دادن کانال فعلی می‌تواند برای سرمایه‌گذاران حساس بوده و موج جدیدی از فشار عرضه و کاهش قیمت را رقم بزند. از نگاه بنیادی، اما کماکانآیندهنرخ ارزبه مهم‌ترین عامل ابهام در ارزش‌گذاری تبدیل شده است.

در همین راستا، در هفته گذشته دلار بامحدوده‌های مهم حمایتیدر کانال ۲۱‌هزار تومان درگیر شد که شکست قطعی آن می‌تواند راه را برای تحقق نرخ‌های پایین‌تر در کوتاه‌مدت هموار کند.

در جبهه عوامل مساعد، تداوم رشد قیمت‌های جهانی از یک‌سو و احتمال تزریق نقدینگی به بازار از محل بسته‌های حمایتی عواملی هستند که کماکان امید سهامداران برای حفظکف حمایتی شاخص در باند ۱/ ۱ میلیون واحدیو توقف روند نزولی را زنده نگه داشته‌اند.

بورس در جست‌وجوی کف دلار

این روز‌ها اگر از کف احتمالی ارز از فعالان و کارشناسان بازار سهام سوال شود طیف گسترده‌ای از ۱۵ هزار تومان تا نرخ کنونی را به‌عنوان پاسخ ارائه می‌کنند. این عدم‌اجماع از یک‌سو و سرعت تقویت ریال از سوی دیگر موجب شده تابازار سهامبا یک شوک منفی ناشی از نااطمینانی ارزی در محاسبات خود روبه‌رو شود وخریداران سهام محتاط‌تراز گذشته رفتار کنند.

با عنایت به همبستگی بیشتر رشد هزینه شرکت‌ها با تورم عمومی و همبستگی نرخ فروش با قیمت ارز، هرگونه کاهش یا افزایش پردامنهقیمت دلار، آثار تصاعدی بر حاشیه سود اکثر شرکت‌های بزرگ و کالایی بورس تهران دارد.

از این‌منظر، همانطور که در سه سال اخیر جهش ارز پیشران اصلی رشد حاشیهسود بنگاه‌های بورسیتا دوبرابر متوسط سال ۹۶ بود، اکنون نیز کاهش پردامنه این متغیر می‌تواند نتیجه معکوسی را رقم بزند. در این میان توجه به دو نکته حائز‌اهمیت است؛ نخست آنکهنرخ کنونی ارزدر سامانه نیما (محدوده ۲۲ هزار تومان) حدود ۱۰‌درصد بالاتر از سال گذشته است و متوسط سبد قیمت‌های جهانی موثر بربازار سهام ایرانهم حدود ۵۰ درصد بالاتر از متوسط سال گذشته قرار دارد.

ترکیب این دو در صورت پایداری شرایط می‌تواند زمینه‌ساز حفظ و حتی افزایش حاشیه سود شرکت‌های مرتبط شود. نکته دوم این است که رفتار ارز بنا به سوابق تاریخی معمولا مصداق همان سخن مشهور «با شایعه بخر و با خبر بفروش» در بازار‌های مالی است.

از این منظر، این احتمال وجود دارد که کف نرخ‌های ارز قبل از گشایش واقعی ناشی ازاحیای برجامرویت شود. بدین ترتیب این گمانه مطرح است که فعالان بازار سهام نیز در تخمین سناریوی ارزی در تحلیل خود به‌نوعی بیش‌واکنشی دچار شده باشند؛ شرایطی که با روشن‌تر شدن مختصات گشایش‌های سیاسی و تثبیت رفتار ارز در هفته‌های پیش‌رو مستعد اصلاح به سمت واقع‌گرایی خواهد بود.

راز کم‌واکنشی صنایع برجامی به مذاکرات وین

یک ابهام رایج در فضای کنونی بازار سهام این است که با فرض کاهش نرخ دلار و تثبیت آن وتحقق گشایش‌های برجامی، چرا صنایع موسوم به ریالی و گروه‌های منتفع ازرفعتحریم‌هارفتار متفاوتی نشان نمی‌دهند و همگام باسهام شرکت‌های کالاییدر مسیر نزول قرار دارند. به طور مشخص نامصنایع بانک و خودرودر این بحث به‌میان می‌آید. در تحلیل دلایل این کم‌واکنشی توجه به دو نکته حائز‌اهمیت است.

اول آنکه شاخصصنعت بانکی و خودرویینسبت به پایان سال‌۹۶ یعنی قبل از تشدید فشار‌های تحریمی به ترتیب بیش از ۱۵ و ۱۳ برابر شده‌اند که در مقایسه با جهش ۷ برابری دلار کماکان بازدهی خارق‌العاده‌ای را نشان می‌دهند. در همین راستا، ارزش بازار دلاری سهام خودرویی حداقل ۵۰ درصد از اوج رقم تجربه‌شده توسط این سهام در دوران اوج شکوفایی در سال ۹۲ بالاتر است.

این در حالی است کهزیان انباشته بزرگ‌ترین خودروساز کشور یعنی ایران‌خودرونسبت به سال ۹۲ حدود ۲۰ برابر شده و با عبور از ۳۰ هزار میلیارد تومان از سرمایه تجدید‌ارزیابی‌شده نیز پیشی گرفته است.

در این میان، تداوم سیاست پرخسارتنرخ‌گذاری خودروکه باعث ایجاد فاصله حداقل ۵۰ درصدی بین قیمت بازار و قیمت مصوب کارخانه‌ها در محصولات پرتیراژ شده، نه‌تن‌ها زیان‌دهی شرکت‌ها را تداوم بخشیده بلکه بر اساس یک محاسبه اولیه منجر به پیدایش رانت ۱۰۰ هزار میلیارد تومانی به ضرر سهامداران خودروساز و به نفع واسطه‌ها شده است.

در هفته گذشته نیز اعلام مجوز افزایش ۸درصدی قیمت خودرو توسط شورای‌رقابت و الزام به فروش خودرو‌های ثبت‌نامی سال گذشته با قیمت قبلی، آب سردی بر سر امید‌ها در راستای آزادسازی قیمت و حذف رانت موجود ریخت. از این منظر می‌توان گفت ترکیب ارزش بالای کنونی سهام گروه‌های ریالی و عدم‌تحولات مناسب بنیادی موجب ضعف این سهام برخلاف دوره قبلی برجام شده است؛ وضعیتی که جهت تغییر بیش از هر چیز نیازمند تحقق عملیاتی گشایش‌های برجامی و تغییر سیاست‌های محدود‌کننده از جمله در زمینه نرخ‌گذاری فروش است.

گردآورنده:الهام خلیلی خو