کار درمانگران و دستیارانکار درمانیبا بیمارانی کار می‌کنند که پس از آسیب دیدگی تأثیرات عاطفی، اجتماعی و فیزیولوژیکی را تجربه می‌کنند. با این حال، بسیاری از کار درمانگران و دستیاران کار درمانی با افرادی که دارای بیماری‌های روانی و اختلالات رشد و شناخت هستند نیز کار می‌کنند.

کار درمانی ذهنی می‌تواند به عنوان بخشی از یک برنامه درمانی برای بیماران مبتلا به بیماری روانی یا اختلالات رشد بسیار سودمند باشد زیرا می‌تواند به آنها در بهبود تعاملات اجتماعی، رفتار و عملکرد علمی آنها کمک کند.

کار درمانی ذهنی چیست؟

کار درمانی ذهنییک شاخه مراقبت های سلامتی است که به افراد دارای چالش‌های سلامتی کمک می‌کند تا زندگی منظم خود را از طریق استفاده درمانی از فعالیت‌های روزمره داشته باشند. این روش درمانی برای کمک به توانبخشی افراد و امکان زندگی با معلولیت، آسیب یا بیماری به کار می‌رود.

متخصصین کار درمانی ذهنی در این زمینه برای حمایت و توانمندسازی بیماران در فعالیتهای روزمره زندگی با بیماران کار می‌کنند. کار درمانی ذهنی راهی فراهم می‌کند تا افراد دارای آسیب، نقص رشد،اختلالات یادگیری، اختلالات شناختی و بیماری‌های روانی از خدمات حمایتی و توانبخشی برخوردار شوند که بهزیستی آنها را ارتقا می‌بخشد و به آنها کمک می‌کند تا به برنامه‌های معمول خود برگردند.

متخصصین کار درمانی ذهنی به طور معمول برای ارتقا پیشرفت و برنامه‌های درمانی بیماران با طیف وسیعی از تکنیک‌های درمانی کار می‌کنند. علاوه بر این، کاردرمانی ذهنی می‌تواند در بسیاری از موارد مختلف مانند تنظیمات مراقبت‌های سلامتی جسمی، خدمات پشتیبانی از بیماری‌های روانی و حتی در محیط‌های آموزشی مورد استفاده قرار گیرد.

کار درمانی ذهنی برای چه مورد استفاده قرار می‌گیرد؟

کار درمانی ذهنی برای انواع عملکردهای درمانی استفاده می‌شود. نکته مهم این است که این رشته از مراقبت‌های سلامتی بر توانبخشی افرادی تمرکز دارد که ممکن است موانع جسمی، شناختی یا ذهنی داشته باشند و مانع از انجام مناسب کارهای روزمره آنها شود.

به عنوان مثال، یک بیمار مبتلا به نقص شناختی ناشی ازسکته مغزییا آسیب جسمی دیگر ممکن است با یک متخصص کار درمانی کار کند تا عملکرد آنها را بهبود بخشد. در کار درمانی ذهنی، بیماران ممکن است در کارهای روزمره مانند بهداشت و مراقبت از خود کار کنند، کارهای خانه را انجام دهند و حتی در محیط‌های اجتماعی تعامل اجتماعی داشته باشند. هدف کار درمانی ذهنی کمک به بیماران در بهبود توانایی خود برای انجام و شرکت در این نوع فعالیت‌ها است.

متخصصین کار درمانی ذهنی از کودکی و نوجوانی تا بزرگسالی با افراد در هر سنی و زمینه‌ای کار می‌کنند. علاوه بر این، هر مرحله از زندگی به روشهای درمانی منحصر به فردی نیاز دارد که باعث رشد و پیشرفت فرد می‌شود. اگرچه به طور معمول، کار درمانی ذهنی که برای حمایت و بهبود سلامت روان استفاده می‌شود، روی مناطقی مانند اختلالات فیزیولوژیکی و رشدی، بیماری‌های روانی و اختلالات یادگیری عاطفی اجتماعی تمرکز خواهد کرد.

متخصصین کار درمانی ذهنی که با بیماران جوان کار می‌کنند معمولاً با اختلالات پردازش حسی مانند اختلال طیفاوتیسم، اختلالات رفتاری ماننداختلال کمبود توجهو بیماری‌های سلامت روان مانند افسردگی، اختلال دو قطبی و حتی اختلال استرس پس از سانحه روبرو می‌شوند. سن بیماران مهم نیست، از این روش درمانی می‌توان هم برای پیشرفت جسمی و هم برای پیشرفت شناختی استفاده کرد.

چگونه کار درمانی ذهنی برای بیماری روانی سودمند است؟

کار درمانی ذهنی هنگامی که برای مداخله و درمان بیماری‌های روانی و اختلالات شناختی استفاده می‌شود، فواید زیادی دارد. کار درمانی ذهنی نتایج مثبتی را برای افراد مبتلا به بیماری‌های روانی در زمینه‌های مختلف، مانند تحصیلات، محل کار، سلامتی و توسعه مهارت‌ها داشته است. در واقع، استفاده از کاردرمانی ذهنی همراه با برنامه‌های درمانی اولیه برای بیماران مبتلا به بیماری‌های روانی (مانند دارو یا رفتار درمانی) می‌تواند فواید زیادی داشته باشد، از جمله:

• کمک به بیماران با بکارگیری فعالیتهای معمول و تقویت احساس استقلال از قبیل رعایت بهداشت شخصی، مدیریت داروها، برقراری روابط اجتماعی و شغلی مناسب و موارد دیگر، به زندگی نسبتاً عادی کمک می‌کنند.
• تشویق و حمایت از بیماران در ایجاد عادات سالم که باعث سلامتی و تندرستی می‌شوند و ریشه در رفتارهای مثبت و الگوهای تفکر دارند.
• کمک به بیماران در گسترش تکنیک‌های مقابله برای کنترل جسمی و روحی و علائم بیماری‌های روانی خود.

علاوه بر این مزایای فوری، کار درمانی ذهنی همچنین به طور منظم به بخشی از برنامه‌های درمان بیماری‌های روانی تبدیل شده است. به خصوص در مورد معلولیت شدید، کار درمانی ذهنی همچنان بخش مهمی از روند بهبودی برای بسیاری از افراد است.

کار درمانی و بیش فعالی

کار درمانی ذهنی برایاختلال بیش فعالیمی‌تواند برای کودکان و نوجوانان بسیار مفید باشد. به طور معمول، هنگامی که متخصص کار درمانی ذهنی با یک بیمار مبتلا به بیش فعالی یا اختلال کم توجهی کار می‌کند، آنها جلسه اول را با ارزیابی شروع می‌کنند. این فرآیند معمولاً شامل چندین رویکرد مختلف است تا به آنها کمک کند بیشتر در مورد فرد بدانند تا یک برنامه درمانی مناسب تدوین کنند.

• دستیار متخصص کار درمانی ذهنی معمولاً نواحی مختلف زندگی شخصی فرد را بررسی می‌کند تا ببیند علائم اختلال بیش فعالی چه تاثیری روی آنها دارد، که می‌تواند شامل مواردی مانند مدرسه، تعاملات اجتماعی، رفتار در خانه و نقاط قوت و ضعف فرد باشد.
• همچنین ممکن است ویژگی‌های جسمی مانند هماهنگی، مهارت‌های حرکتی، سطح انرژی و توانایی در انجام کارهای روزمره را بررسی کنند.
• حوزه‌های شناختی نیز نقش دارند و یک درمانگر همچنین ممکن است مهارت‌های شناختی بیمار را ارزیابی کند، از جمله توانایی تمرکز، مدیریت زمان، سازماندهی و برقراری ارتباط موثر.

هنگامی که بیماران مبتلا به اختلال بیش فعالی با متخصص کار درمانی ذهنی کار می‌کنند، جلسات درمانی اغلب شامل طیف وسیعی از فعالیت‌ها است که توانایی‌های شناختی و تکنیک‌های مقابله را ارتقا می‌بخشد. بسته به سن فرد، یک متخصص کار درمانی ممکن است از چندین روش مختلف استفاده کند، مانند:

• رویکردهایی که به بیماران در بهبود تمرکز و توجه خود در هنگام انجام وظایف کمک می‌کنند.
• فعالیت‌هایی که مهارت‌های اجتماعی مانند مهارت مکالمه، مهارت گوش دادن و فنون و آگاهی ارتباط غیر کلامی را تمرین می‌کنند.
• تکنیک‌هایی که بیماران را ترغیب می‌کند تا تکالیف، وسایل شخصی و سایر زمینه‌های زندگی خود را سازماندهی کنند.
• درسهایی که به آنها کمک می‌کند روشهای جدیدی برای انجام فعالیتهای روزمره بیاموزند که ممکن است بیماران مبتلا به بیش فعالی را با چالش مواجه کند.

در بعضی موارد، متخصصین کار درمانی ذهنی ممکن است با بیماران مبتلا به اختلال بیش فعالی که دارای اختلال پردازش حسی (SPD) هستند نیز کار کند. بیماران دارای اختلال پردازش حسی معمولاً نسبت به همسالان خود که دارای اختلال بیش فعالی نیستند سخت‌تر می‌توانند مناظر، صداها، بافت ها، بوها و سایر موارد محیطی را فیلتر کنند. در مواردی از این قبیل، کار درمانی ذهنی ممکن است آنچه را که به عنوان یک درمان تلفیقی- حسی شناخته می‌شود برای کمک به بیماران مبتلا به اختلال بیش فعالی و مشکلات پردازش حسی به کار گیرد.

هدف از این تکنیک‌ها در درمان حسی کمک به بیماران برای سازماندهی مجدد مراکز پردازش حسی در مغز است. این شکل از کار درمانی می‌تواند شامل روشهایی مانند موارد زیر باشد:

• فشار و ماساژ عمیق
• حرکات تکراری، مانند یک تمرین خاص
• لمس درمانی با بافت و تمرینات دستی
• استفاده از موسیقی و صدای آرامش‌بخش برای کمک به حساسیت صدا

کار درمان برای افسردگی

کار درمانی ذهنی همچنین برای افرادی که از افسردگی رنج می‌برند بسیار مفید است. از نظر درمانی، افسردگی می‌تواند ناتوان کننده باشد، زیرا بسیاری از مبتلایان به طور کلی انگیزه یا تمایل به شرکت در فعالیت‌های روزمره را از دست می‌دهند.

علاوه بر این، افسردگی شدید می‌تواند بسیاری از علائم جسمی را ایجاد کند، از جمله:

• انرژی کم و خستگی مفرط
• تغییرات قابل توجه در اشتها
• سر درد یا میگرن
• تغییر در الگوی خواب، بیش از حد یا به سختی خوابیدن

علائم افسردگی بسیاری وجود دارد که می‌تواند از نظر جسمی آشکار شود و کار درمانی رویکردی است که می‌تواند به افرادی که از این علائم رنج می‌برند کمک کند.

یک استراتژی که متخصص کار درمانی ذهنی در پیش گرفته این است که نقش‌های زندگی و روابط معنادار فرد را ارزیابی کند تا بتواند به آنها کمک کند تا خود را با این مسئولیت‌ها سازگار کنند. به این ترتیب بیمار این فرصت را خواهد داشت که در فعالیتهای عادی خود شرکت کند و هنگام انجام این کار احساس موفقیت کند.

کار درمانی ذهنی هنگامی که برای افسردگی استفاده می‌شود، اغلب جنبه‌هایی از زندگی فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد که بیشتر تحت تأثیر علائم افسردگی قرار دارند. به عنوان مثال، بیماری که به دلیل خستگی یا ناتوانی در رانندگی در رسیدن به موقع به مدرسه یا محل کار مشکل دارد، ممکن است از تکنیک‌های کار درمانی برای کمک به آنها در غلبه بر این علائم استفاده کند.

کار درمانی ذهنی همچنین ممکن است به بیماران کمک کند تا طرحی را برای بازسازی عزت نفس و هویت شخصی خود با بررسی زمینه‌هایی از زندگی خود که بر عزت نفس آنها تأثیر گذاشته است، انتخاب کنند. از این نظر، برنامه درمانی ممکن است شامل یافتن راه‌هایی برای تغییر ساختار فعالیت‌های روزمره به منظور تشویق عادات و گزینه‌های بهتر باشد.

کار درمانی ذهنی و اختلال دو قطبی

اختلال دو قطبی نوعی اختلال خلقی است که به طور کلی با دوره‌ها و سطوح فصل‌های افسردگی و شیدایی مشخص می‌شود. این سطح از شیدایی (یک حالت سرخوشی) و افسردگی می تواند به طور چشمگیری از فردی به فرد دیگر متفاوت باشد. با این حال، اختلال دوقطبی برای هر فردی که سعی در کنار آمدن با آن دارد هنوز هم چالش برانگیز است. کار درمانی ذهنی اغلب برای نزدیک شدن به هر دو چرخه اختلال برای حمایت و کمک به بیماران در بهبود کیفیت زندگی، سازماندهی مجدد مسئولیت‌ها و اولویت‌ها، کنار آمدن با علائم و موارد دیگر استفاده می‌شود.

به طور معمول، کار درمانی ذهنی برای اختلال دوقطبی بر چگونگی تأثیر دوره‌های افسردگی و شیدایی بر زندگی و سلامت فرد متمرکز است. به عنوان مثال، یک متخصص کار درمانی می‌تواند از طریق کمک به بیمار در بهبود توانایی انجام کارهای روزمره، از او حمایت کند. یکی از روشهای انجام این کار استفاده از نقاط قوت بیمار برای تعیین اهداف به منظور بهبودی است.

کار درمانی ذهنی همچنین می‌تواند به افراد مبتلا به اختلال دو قطبی با کار بر روی عملکرد شناختی آنها، مانند الگوهای ارتباطی و تفکر، و عملکرد اجرایی، مانند سازماندهی و کنترل خود کمک کند. در اینجا چندین روش و رویکرد دیگر وجود دارد که کار درمانی ذهنی هنگام کار با کسی که دارای اختلال دوقطبی است ممکن است استفاده کند.

• طبقه‌بندی: در این روش، متخصص کار درمانی ذهنی تغییرات تدریجی در سطح تقاضا یا دشواری فعالیت ایجاد خواهد کرد، که به بیماران اجازه می‌دهد مهارت‌های جدیدی را که برای رسیدن به اهداف درمانی خاص خود نیاز دارند بهبود ببخشند.
• ایفای نقش: متخصصین کار درمانی ذهنی، ممکن است از تکنیک‌های ایفای نقش برای کمک به بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی در بهبود جنبه‌های مختلف رویکرد آنها به موقعیت‌های اجتماعی استفاده کنند. به عنوان مثال، این روش می‌تواند در مدیریت اضطراب مورد استفاده قرار گیرد، جایی که بیماران مبتلا به این اختلال می‌توانند درک بهتری از عوامل خاص یا مشکلات داشته باشند.
• درمان شناختی رفتاری(CBT): در حالی که درمان شناختی رفتاری همیشه با کاردرمانی ذهنی مرتبط نیست، اما یک روش بسیار موثر برای افراد مبتلا به اختلال دو قطبی است. با استفاده از درمان شناختی رفتاری، یک متخصص کاردرمانی ممکن است از روش‌های مختلفی مانند تکنیک‌های نظارت بر خود استفاده کند که به افراد کمک می‌کند علائم اختلال خود را بشناسند و با آنها کنار بیایند.

این‌ها تنها چند مورد از تکنیکهایی است که یک متخصص کاردرمانی ممکن است هنگام کار با افراد مبتلا به اختلال دو قطبی استفاده کند.

کار درمانی ذهنی برایاختلالات طیف اوتیسم

علاوه بر بیماری‌های روانی، کاردرمانی ذهنی همچنین یک روش بسیار مفید برای درمان و پشتیبانی از افراد مبتلا به اختلالات طیف اوتیسم است. به طور معمول، اوتیسم در دوران کودکی تشخیص داده می‌شود و بسیاری از کودکانی که به اوتیسم مبتلا هستند، نوعی برنامه رفتاری و کاردرمانی برای کمک به آنها و خانواده‌هایشان وجود دارند و یاد می‌گیرند چگونه علائم همراه با این اختلال را مدیریت کنند.

فردی که به اختلال طیف اوتیسم مبتلا است، اغلب با برقراری ارتباط و تعامل با دیگران، علاقه به کارها، انجام فعالیت‌ها و رشد مهارت‌ها چالش‌هایی خواهد داشت. بنابراین، کاردرمانی می تواند یک روش درمانی بسیار مفید برای کمک به کودکان و سایر افرادی که اوتیسم دارند باشد، تا مهارت‌هایشان را در مدرسه و خانه تقویت کنند.

هنگامی که کاردرمانی ذهنی به عنوان بخشی از درمان مداوم برای افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم استفاده می‌شود، یک درمانگر ممکن است تکنیک‌ها و رویکردهای مختلف را به عنوان بخشی از برنامه کلی درمان ترکیب کند. سپس درمانگر از این راهکارها و رویکردها برای کمک به فرد مبتلا به اوتیسم در بهبود کیفیت زندگی فرد در مدرسه، محل کار و خانه استفاده می‌کند. در اینجا برخی از مهارتها و فعالیتهای اساسی وجود دارد که متخصصین کاردرمانی ذهنی قصد دارند آنها را در بیماران خود تقویت کنند:

• فعالیت‌های روزمره، مانند لباس پوشیدن، آرایش و سایر کارهای معمول.
• مهارت‌های حرکتی ظریف برای نوشتن، بریدن با قیچی و گرفتن اشیا
• مهارت حرکتی برای حرکاتی مانند راه رفتن، دویدن یا دوچرخه سواری
• مهارت‌های بصری مانند ردیابی اشیا و پیروی از یک نشانگر هنگام خواندن

فعالیتهایی که به بیماران در بهبود ارتباطات، حل مشکلات و مهارتهای اجتماعی کمک می‌کند.

کار درمانی ذهنی همچنان به عنوان یک روش درمانی مفید و موثر برای بیماری‌های روانی و اختلالات شناختی است. افراد می‌توانند هنگام شرکت در کاردرمانی نتایج مثبتی را تجربه کنند، از جمله ایجاد روابط سالم، بهبود تمرکز، افزایش توانایی بیان احساسات. با استفاده از کاردرمانی ذهنی به عنوان بخشی از یک درمان مداوم، بسیاری از افراد می‌توانند روش‌های سالم‌تری برای کنار آمدن با بیماری روانی خود پیدا کنند در حالی که کیفیت زندگی خود را بهبود می‌بخشند.

در صورت داشتن هر گونه سوال می‌توانید از متخصصین کاردرمانی ذهنی در بهترین و مجهزترین کلینیک کاردرمانی غرب تهران مشاوره و راهنمایی دریافت کنید.