اصلاح ساختار صنعت برق کشور راهکار برون رفت از وضعیت فعلی بازارنیوز

به گزارشبازار نیوز، از حدود 40 سال پیش، بسیاری از کشورهای جهان به دلیل نیاز به اصلاح عمکرد در صنعت برق خود، مواردی را در ساختار این صنعت لحاظ کردند.

مطابق با بررسی‌های انجام شده، بازارها بر اساس سطح رقابت از انحصار کامل تا رقاب کامل قابل‌دسته‌بندی هستند، در بازار با انحصار کامل، تولید و انتقال و توزیع توسط یک شرکت اداره می‌شود.

به‌عنوان نمونه در بریتانیا، سه مرحله اصلاحی مهم را تجربه کرده است که به ترتیب شامل معرفی بازار متمرکز مبتنی بر سیستم حوضچه در انگلستان و ولز، اجرای ترتیبات تجارت برق جدید بریتانیا و اجرای اصلاح بازار برق به هدف پرداختن به چالش‌های نوظهور جدید در کربن زدایی تولید برق هستند.

روند اصلاحات و نتایج حاصله موجب شد تا امروز این کشور، یک مثال موفق در تجدید ساختار صنعت برق مطرح شود.

در ژاپن نیز آزادسازی در بخش خرده‌فروشی با یک‌روند ملایم آغاز گردید و در نهایت به‌سوی جداسازی انتقال و توزیع از مدیریت یکپارچه حرکت کرد، تجدید ساختار در صنعت برق ژاپن تا حدودی با روندی معکوس در قیاس با بریتانیا آغاز شد، این مسئله بیانگر آن است که هر کشوری باتوجه‌به زیست‌بوم صنعت برق خود می‌تواند از روش منحصربه‌فردی استفاده کند.

در ایران نیز از سال‌های آغازین دهه 1380 و رشد شتابان مصرف برق، اولین گام ها برای تجدید ساختار در صنعت برق شکل گرفت، اما با گذشت، حدود 25 سال اما مشکلات این صنعت هر روز بیشتر نمایان می شود. آنچه مشخص است، شناخت چالش و در ادامه ارائه راهکار مسیر اصلی اصلاح صنعت برق کشور است.

چالش‌های صنعت برق ایران

1- عدم سرمایه‌گذاری بخش خصوصی: به علت عدم همخوانی در میزان سرمایه‌گذاری و درآمد در صنعت برق و همچنین دوره بازگشت سرمایه طولانی‌مدت آن، سرمایه‌گذاری در این حوزه توجیه اقتصادی ندارد.

2- کاهش امنیت انرژی: امنیت انرژی دارای ابعاد گوناگونی است که مهم‌ترین آن، تنوع سبد انرژی کشور است. یکی از مهم‌ترین راهکارها برای توسعه سبد انرژی کشور، گسترش تولید برق از منابع غیر فسیلی است که به دلایل مختلفی نظیر اعطای یارانه سوخت، مورد غفلت قرار گرفته است.

3- پایین‌بودن بازدهی نیروگاه‌ها: اول اینکه، منابع مالی در وزارت نیرو منجر به انباشت بدهی به مالکان نیروگاه‌ها شده و به دلیل نبود توان مالی در آنها، طرح‌های توسعه‌ای نظیر تبدیل نیروگاه‌های گازی به سیکل ترکیبی به هدف افزایش بازدهی در نیروگاه‌ها به‌کندی پیش رفته است. از طرفی قیمت پایین سوخت تحویلی به نیروگاه‌ها منجر به عدم توجیه اقتصادی طرح‌های افزایش بازدهی شده است.

4- بالابودن شدن مصرف انرژی و ناترازی برق: به علت عدم توجه به برنامه‌های مدیریت سمت تقاضا از یکسو و از سوی دیگر، اعطای یارانه‌های انرژی به‌صورت غیرهدفمند، منجر به این شده که اجرای طرح‌های بهینه‌سازی و رعایت الگوی مصرف، توجیه منطقی و اقتصادی نداشته باشد، لذا شدت مصرف انرژی کشور بالا بوده و رشد مصرف در کنار عدم سرمایه‌گذاری در تولید منجر به چالش ناترازی برق در کشور شده است.

ساختار صنعت برق ایران چگونه از چالش‌ها عبور خواهد کرد؟

برای رسیدن به یک راهکار مطلوب در صنعت برق، بهره‌گیری از تجربه کشورها راهگشا خواهد بود، در واقع هر کشور باتوجه‌به زیست‌بوم صنعت برق و شرایط اقتصادی خود در زمینه افزایش ظرفیت تولید و بهبود بازدهی نیروگاه‌ها برنامه‌های متنوعی را طراحی می کنند.

باتوجه‌به شرایط ایران، بهبود بازدهی نیروگاه‌ها و همچنین افزایش ظرفیت تولید از طریق تشویق به سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر پیشنهاد می‌شود، از طرفی جهت جلوگیری از تأثیرگذاری تولیدکنندگان برق بر قیمت‌های بازار از طریق تغییر میزان عرضه، باید با وضع قوانین ضد انحصار، از انحصار بخش عمده تولید در دست یک یا چند شرکت محدود خودداری کرد.

موضوع بعدی، ایجاد رقابت در شبکه توزیع است. در حال حاضرشرکت توزیع نیروی برقبه‌عنوان بازیگر اصلی صنعت برق کشور شناخته می‌شود درواقع این شرکت به‌صورت انحصاری وظیفه فروش برق به مشترکین را برعهده دارد، علاوه بر این مالک و بهره‌بردار سیستم توزیع نیز است، با این تفاسیر هیچ انگیزه‌ای برای رقابت وجود ندارد.

علاوه بر این در ایران، مدیرت شبکه برق به‌عنوان راهبر بهره‌برداری از شبکه برق، وظیفه بهره‌برداری از سیستم و مدیریت بازار برق را برعهده دارد و ازآنجایی‌که یکی از نهادهای وابسته به توانیر و به‌تبع آن وزارت نیرو است، لذا پیشنهاد می‌شود، تمهیداتی در این زمینه لحاظ گردد.

انتهای پیام/

لینک کوتاه: