حذف دلار از اقتصاد ایران طرحی است که هفته گذشته توسط وزیر صمت مطرح شده که عملی شدن آن نیز مشروط بوده است و باید بررسی شود که در صورت عملی شدن چه تاثیراتی بر اقتصاد ایران خواهد داشت.

به گزارشعصرهامونبه نقل از ایمنا، هفته گذشته سیدرضا فاطمی‌امین، وزیر صنعت، معدن و تجارت در نشست هیأت نمایندگان اتاق ایران ایده خارج کردن اقتصاد از دلاری بودن را مطرح کرد و گفت: مثلاً خودرو ۳۰ درصد قطعه وارد می‌کنیم، اما ۴۰ درصد قیمت خودرو محصولاتی که در داخل تولید می‌شود تبعیت از نرخ دلار دارد، برای همین متوجه افزایش قیمت می‌شویم.
وی در همین رابطه تشریح کرده است: با جدیت به دنبال این هستیم که قیمت دلاری را حذف کنیم که در مورد فولاد این اتفاق رخ داد.
وابستگی اقتصاد ایران به دلار سال‌ها است که منجر به نوسانات شدید اقتصادی با تغییر نرخ آن شده و همچنین تأثیر تحریم‌های آمریکا بر اقتصاد کشور را بیش از پیش افزایش داده است به ویژه با توجه به اینکه حجم زیادی از مبادلات ارزی نیز به وسیله دلار انجام می‌شود.
حذف دلار از اقتصاد موضوعی است که شاید در ابتدا غیر قابل تصور به نظر رسد، اما در صورتی که عملی شود، تأثیر ویژه‌ای در بهبود متغیرهای اقتصادی خواهد داشت. البته در مقابل نیز عده‌ای معتقدند این موضوع به جای گسترش ارتباطات مالی با دنیا منجر به انزوای کشور می‌شود. حضور مخالفان سرسخت fatf در دولت و نگاه‌های بدبینانه به مذاکرات در کنار ارائه ایده‌های عجیب اقتصادی مثل حذف دلار! موجب شده مردم بیش از پیش نگران وضعیت اقتصاد کشور باشند.
در همین رابطهعبدالمجید شیخی، کارشناس اقتصادیبه خبرنگارایمنامی‌گوید: اگر صحبت وزیرصمتدر خصوص حذف دلار از اقتصاد از ۴۰ سال پیش اجرا می‌شد اکنون برای دور زدن تحریم‌ها مقابل دلار و یورو متوقف نمی‌شدیم و مجبور به پرداخت هزینه برای انجام معاملات با جهان نبودیم.
منشأ و مادر تحریم‌ها، تحریم انتقال ارز یورو و دلار است
وی با بیان اینکه اصولاً منشأ و مادر تحریم‌ها، تحریم انتقال ارز یورو و دلار است که اگر تحریم ارز دلار، یورو و بانک مرکزی نبود، تحریم‌های دیگر مضحکه‌ای بیش نبود، اضافه می‌کند: در صورت خروج از تحریم دلار و یورو، می‌توانیم تحریم‌ها را به مضحکه‌ای تبدیل کنیم که وقتی آمریکا صحبت از تحریم علیه ایران کند، دنیا آمریکا را مورد تمسخر قرار دهد.
این کارشناس اقتصادی معتقداست: راهکار آن است که با کشورهای طرف مبادله قراردادهای پولی دو جانبه یا چند جانبه ببندیم. همچنین در پیمان‌های منطقه‌ای مانند اکو، اتحادیه پایاپای آسیا، سازمان همکاری‌های اسلامی و اوراسیا و شانگهای فعال شویم. اکنون عضو دبیرخانه اتحادیه پایاپای آسیا هستیم که قبل از انقلاب تشکیل و مقرر شد که کشورهای عضو این اتحادیه با پولی غیر از دلار با یکدیگر مبادله کنند. کشورهای مختلفی در حال مبادله با یکدیگر با پول دوجانبه هستند.
با قراردادهای پولی دوجانبه و چندجانبه، دیگر تحریم‌ها کارساز نخواهد بود
شیخی با بیان اینکه در این خصوص ترکیه که کشوری در حال توسعه است در دولت قبل بارها پیشنهاد تجارت بین دو کشور با پول ریال و لیر را داد اما توجهی به آن نشد، اضافه می‌کند: بنابراین اگر بتوانیم با قراردادهای پولی دوجانبه و چندجانبه، همچنین با استفاده از پیمان‌های منطقه‌ای مانند اوراسیا، اکو، شانگهای، اتحادیه پایاپای آسیا و هر پیمان دوجانبه دیگری که بتوان با ایجاد قلمرو پرجاذبه تبدیل به یک پیمان منطقه‌ای شود، مبادله کنیم، دیگر تحریم‌ها کارساز نخواهد بود.
وی تصریح می‌کند: همچنین اکنون عضو سازمان همکاری‌های اسلامی هستیم که می‌توانیم این سازمان را تشویق به مبادله با پول‌های کشورهای عضو کنیم. با این اقدام می‌توانیم با کشورهای منطقه خارج از محدودیت دلار و یورو تجارت کنیم.
حذف دلار از اقتصاد ایران شدنی است
این کارشناس اقتصادی با تاکید بر اینکه حذف دلار از اقتصاد ایران شدنی است، خاطرنشان می‌کند: کشورهای دیگر نیز تمایل به مطرح شدن پول خود در سطح بین‌المللی دارند. امثال دلار نیز از پیمان‌های دوجانبه شروع و تبدیل به قدرت غالب بازار شدند و با توسعه این پیمان‌ها به پیمان‌های چندجانبه، بین‌المللی شدند.
شیخی ادامه می‌دهد: ایران نیز می‌تواند با قراردادهای دوجانبه و چندجانبه پول خود را بین‌المللی کند که راه حل ساده دارد؛ به این صورت که حساب‌های مشترکی بین کشورهای مبدا و مقصد تشکیل می‌شود و پول مبادله هم بر اساس یکسِعرمانند طلا تعریف و با پشتوانه طلا مبادله بین دو کشور صورت گیرد. و هیچ نگرانی نیز از کاهش ارزش پول نباشد. به این صورت دور زدن تحریم‌ها بسیار راحت و شدنی خواهد شد.
میثم مهر پور، دیگر کارشناس اقتصادینیز در این رابطه به خبرنگارایمنامی‌گوید: احتمالاتی در رابطه با هدف حذف دلار از اقتصاد وجود دارد، ممکن است مقصود این بوده است که تبادلات تجاری ایران با دلار انجام نشده و ارزهای جایگزین وارد کشور شود، به طوری که به عنوان نمونه تجارت با چین با واحد پول این کشور و یا ریال انجام شده و یا توافقات چند جانبه پولی بین ایران و کشورهایی که تجارت و تبادلات مالی بیشتری با آن داریم برقرار شده و این تبادلات با سایر ارزها انجام شود.
کالاهای وارداتی باید بومی سازی شود
وی اضافه می‌کند: علاوه بر این، بخش قابل توجهی از نیاز کشور به واردات که به وسیله دلار انجام می‌شود می‌تواند بومی سازی شود، این موضوع می‌تواند منجر به کاهش روند وابستگی ایران به دلار شود.
این کارشناس اقتصادی معتقد است: عمده نوساناتی که دلار بر شاخص‌های تولیدی در ایران ایجاد می‌کند به این دلیل است که با افزایش نرخ ارز هزینه تولید کننده نیز افزایش می‌یابد، اگر واردات و تولیدات کشور، در یک برنامه سه تا چهارساله داخلی و بومی سازی شود، به این معنا است که دلار از بخش تولید جدا شده و نقش آن در اقتصاد کاهش یافته است.
برای اجرایی شدن این طرح دولت نیازمند برنامه‌ریزی میان مدت است
مهرپور با بیان اینکه حذف دلار عملاً امکان پذیر است اما برای اجرایی شدن آن وزارتصمتباید برنامه میان مدت چهار یا پنج ساله تهیه کند، اضافه می‌کند: اکنون از حدود ۱۲۰ میلیارد تولید صنعتی کشور، حدود ۳۰ میلیارد دلار وابسته به واردات است، بنابراین ۲۰ تا ۲۵ درصد از تولیدات صنعتی کشور نیازمند واردات است، اگر بتوان این میزان را به نصف و یا کمتر کاهش داد به طوری که نیاز کشور برای تولیدات داخلی به واردات به حداقل میزان برسد، به این معنا است که اقتصاد کشور در بخش تولید به نوسانات نرخ ارز وابسته نخواهد بود. در کنار اجرای این برنامه نیز برقراری تبادلات چند جانبه اهمیت ویژه‌ای دارد.
با توافقات مالی چندجانبه می‌توان دلار را از مبادلات تجاری حذف کرد
وی تاکید می‌کند: عمده تبادلات تجاری ایران اکنون با چهار یا پنج کشور است، محدود بودن شرکای تجاری شاید به عنوان یک نقطه ضعف برای کشور محسوب شود اما از طرفی می‌توان به راحتی توافق نامه‌های پولی دو یا چند جانبه با این کشورها برقرار کرده و دلار را از مبادلات تجاری حذف کرد.
این کارشناس اقتصادی در پایان خاطرنشان می‌کند: انجام این توافقات همزمان با بومی سازی کالاهای واردات می‌تواند اقتصاد ایران را از وابستگی به دلار رها کند. البته این کار نیازمند برنامه‌ریزی‌های میان و بلند مدت است.

انتهای پیام/