کولونوسکوپی روتین، «استاندارد طلایی» غربالگری برای سرطان روده است که می‌تواند پولیپ‌ها را شناسایی کرده و به پزشک این امکان را می‌دهد که طی فرایند کولونوسکوپی آنها را بردارد. سپس پولیپ‌ها به پاتولوژی فرستاده می‌شوند تا بررسی شده و از نظر ویژگی‌های مرتبط با تغییرات سرطانی مورد آزمایش قرار بگیرند.

پولیپ روده چیست؟

پولیپ روده بافتی است که روی دیواره داخلی کولون یا رکتوم به وجود می‌آید. پولیپ‌ها شکل‌ها و اندازه‌های گوناگونی دارند. ۱۵ تا ۴۰ درصد از افراد بزرگسال ممکن است پولیپ داشته باشند و این عارضه با بالارفتن سن، محتمل‌تر می‌شود.
پولیپ دو نوع دارد:پولیپ‌های غیرنئوپلاستیک یا هیپرپلاستیک که ریزند و هرگز سرطانی نمی‌شوند، و از آن‌سو پولیپ‌های نئوپلاستیک که پیش سرطانی‌اند. پولیپ‌های آدنوما یا پولیپ‌های دندانه‌دار، نئوپلاستیک بوده و درصورتی‌که مدت‌زمان کافی برای رشد داشته باشند می‌توانند سرطانی شوند.

سرطان زمانی به وجود می‌آید که سلول‌ها به‌سرعت تقسیم می‌شوند و محیطی ایجاد می‌کنند که جهش‌های ژنتیکی اتفاق می‌افتند. با تقسیم‌شدن سریع سلول‌ها، اشتباهی می‌تواند در DNA یکی از سلول‌ها رخ بدهد و این سلول اشتباهی، به تقسیم‌شدن ادامه می‌دهند و اشتباه دوم رخ می‌دهد. به‌مرورزمان، این اشتباهات جمع شده و زمانی است که سرطان ایجاد می‌شود.
دیواره داخلی روده جایی است که تغییرات سلولی زیادی در آنجا رخ می‌دهد و این یکی از دلایلی است که سرطان‌های زیادی در روده بزرگ ایجاد می‌شود.

آیا داشتن پولیپ به معنی ریسک بالاتر سرطان است؟

همهٔ پولیپ‌های روده همان‌طور که گفتیم سرطانی نیستند؛ اما خیلی از آنها این پتانسیل را دارند. تخمین زده شده ۵ تا ۱۰ درصد از آدنوماها ممکن است در نهایت سرطانی شوند.
وقتی معلوم می‌شود کسی دارای چندین پولیپ بزرگ است، احتمال ایجاد سرطان برای این فرد بیشتر است. یک پولیپ بزرگ به این معنی است که مدت‌زمان زیادی است به وجود آمده، بنابراین زمان بیشتری برای تغییرات سلولی داشته است.
بیشتر پولیپ‌ها با بالارفتن سن افراد ظاهر می‌شوند. اما مولفه‌های ژنتیکی نیز در بعضی از سرطان‌ها دخیل‌اند و افرادی که سابقه سرطان کولون یا پولیپ در خانواده آنها وجود دارد بیشتر ممکن است دچار سرطان شوند. سندرم‌هایی وجود دارد که به‌واسطه آنها شما در حال حاضر با جهش‌های ژنتیکی بخصوصی متولد شده‌اید و به همین دلیل در معرض سرطان هستید. یکی از این سندرم‌ها، سندرم لینچ است. سندرم لینچ یک بیماری ژنتیکی است که منجر به سرطان می‌شود و شایع‌ترین علت سرطان‌های ژنتیکی کولورکتال می‌باشد.

چه اتفاقی می‌افتد اگر در کولونوسکوپی پولیپ‌هایی شناسایی شود؟

این پولیپ‌ها برداشته می‌شوند؛ بنابراین اگر پیش‌سرطانی باشند، دیگر هرگز سرطان اتفاق نخواهد افتاد. کولونوسکوپی معمولاً تحت سدیشن یا آرام‌بخشی انجام شده و شامل واردکردن لوله‌ای بلند و منعطف از طریق مقعد به داخل رکتوم و کولون می‌شود. کولونوسکوپی تنها تست غربالگری است که می‌توان با آن حین عمل، پولیپ‌های شناسایی شده را برداشت.
پزشک می‌تواند با استفاده از ابزارهایی حین کولونوسکوپی، پولیپ‌ها را بردارد. برای برداشتن پولیپ‌های بزرگ‌تر، تکنیک‌های پیشرفته‌تر دیگری هم وجود دارد. سپس پولیپ‌ها به پاتولوژی فرستاده می‌شوند تا در آنجا مشخص شود پیش سرطانی هستند یا خیر.
دیگر تست‌های کولون، کمتر تهاجمی‌اند، از جمله کولونوسکوپی مجازی که از سی تی اسکنر برای تولید تصویرهایی از کولون از بیرون بدن استفاده می‌شود.
همان‌طور که گفته شد، انواع گوناگونی از پولیپ‌ها وجود دارد. پولیپ‌های نئوپلاستیک شکل متفاوتی با دیگر پولیپ‌ها دارند. پولیپ‌های آدنوماتوز، لوله‌ای شکل یا پرزدار و یا ترکیبی از هر دواند. پولیپ‌های مسطح و پایه پهن که محکم به هم چسبیده‌اند دندانه‌دار به نظر می‌رسند و آدنوم دندانه‌دار نامیده می‌شوند. همه این پولیپ‌ها پیش سرطانی‌اند و برداشتن آنها جلوی ایجاد سرطان را می‌گیرد.
پزشکان و متخصصین توصیه می‌کنند همه افراد ۴۵ تا ۷۵ سال هر ۱۰ سال غربالگری سرطان کولون را انجام دهند. اگر سرطانی تشخیص داده نشد؛ اما پولیپ‌های متعددی وجود داشت یا پولیپ‌ها بزرگ بودند، شاید لازم باشد زودتر برای غربالگری بعدی اقدام شود (مثلاً پنج، هفت و یا حتی یک سال بعد). این زمان بستگی به تعداد پولیپ‌ها و اندازه آنها دارد. بعضی از افرادی که بیشتر مستعد سرطان کولون هستند، باید زودتر از ۴۵ سالگی و با تکرار بیشتری غربالگری شوند.
پولیپ‌ها معمولاً علامتی ندارند، بنابراین هر کسی ممکن است پولیپ‌های پیش سرطانی داشته باشد اما نداند. به همین دلیل لازم است در صورت داشتن علائم زیر با پزشک مشورت کنید:
. تغییری در عادات دفع
. خون در مدفوع
. اسهال
. یبوست
. احساس اینکه روده‌هایتان کامل تخلیه نمی‌شوند
. شکم‌دردها و گرفتگی‌هایی که برطرف نمی‌شوند
. کاهش وزن بی‌دلیل

---